۲-۲-۵-۲) فواید پیش‌بینی سود برای سرمایه گذاران

ارزیابی برای سرمایه گذاران انگیزه اصلی برای پژوهش های حسابداری است. بهبودهای ‌اخیر در نظریه ی سرمایه، دلایلی برای انتخاب رفتار قیمت اوراق بهادار به عنوان آزمونی تجربی از مفید بودن سود را فراهم نموده است. تأکید بر فواید سود از اواخر دهه ۱۹۶۰ عجیب نیست، زیرا مسئله ارتباط و فواید اطلاعات مالی و انتخاب رویه های حسابداری مطلوب در رأس دستور کار پژوهش های حسابداری بود. واضح است که توانایی استنباط ما ‌در مورد مفید بودن اطلاعات مالی به شواهد بازار سرمایه محدود است. ارزیابی مفید بودن اجتماعی هر گونه عمل قانونی یا عمومی نتایج پیچیده ای دارد که ساده تر از مقررات افشای مالی نیست.هر چند که این مشکلات اقتصاددانان و سایر متخصصین علوم اجتماعی را از درگیر کردن خود در ارزیابی مؤثر بودن، مربوط بودن و مفید بودن رویه های اجتماعی باز می‌دارد؛ ولی ارزیابی مفید بودن سود که محصول اولیه مقررات افشای مالی است،به طور آشکار اهمیت قابل توجهی دارد. مفید بودن سود،اهمیت زیادی برای کاربران اطلاعات مالی نظیر محققان حسابداری، قانون گذاران و خط مشی گذاران دارد. سود گزارش شده در صورت‌های مالی اولین قلم اطلاعاتی فراهم شده در این صورتها است.بیور^[۳۸] می‌گوید: “محتوای اطلاعاتی سود مربوط ترین مسئله حرفه حسابداری است، زیرا نتایج آن مستقیماً مطلوبیت فعالیت حسابداری را منعکس می کند” نظریه های اقتصادی نقش اصلی سود شرکت را کمک به تخصیص منابع در بازار سرمایه می­دانند. از آنجا که مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها (در بورس اوراق بهادار) پیش‌بینی های سود ارائه شده توسط مدیریت شرکت ها در فواصل زمانی معین است. پیش‌بینی سود باید اطلاعاتی فراهم کند که منطقی و به موقع باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را به نحو مناسبی بر طرف نماید. (هشی و همکاران، ۱۳۸۸،ص۳۷)^[۳۹]. از سویی دیگر، وجود برخی از شرایط در محیط گزارشگری مالی، امکان ارزیابی مستقیم کیفیت اطلاعات به وسیله استفاده کنندگان را دشوارتر می‌سازد که از آن جمله می توان به تضاد منافع، پیامدهای اقتصادی با اهمیت، پیچیدگی اطلاعات و عدم دسترسی مستقیم به اطلاعات اشاره کرد (نیکخواه آزاد، و همکاران، ۱۳۷۸).

۲-۲-۵-۳) اطلاعات حسابداری و قابلیت پیش‌بینی آن ها

سرمایه گذاران و اعتباردهندگان دوگروه اصلی از استفاده کنندگان برون سازمانی اطلاعات مالی به شمار می‌روند. تهیه و فراهم کردن اطلاعات مربوط برای این دو گروه، یکی از رسالت های اصلی مدیریت و سیستم های حسابداری است. مدیران از طریق افشای اطلاعات در قالب گزارشگری مالی این رسالت را ایفا می نمایند. صورت های مالی قسمت مهمی از گزارشگری مالی را تشکیل می‌دهند. صورت های مالی ابزارهای اصلی هستند که اطلاعات حسابداری را به افراد خارج از بنگاه انتقال می‌دهند. گزارشگری مالی تنها دربرگیرنده صورت های مالی نیست، بلکه سایر ابزارهای انتقال دهنده اطلاعات را نیز در برمی گیرد. مدیریت ممکن است از طریق گزارشگری مالی و به طرقی غیر از صورت های مالی رسمی، اطلاعات را به افراد خارج از واحد تجاری انتقال دهد. این اطلاعات ممکن است به وسیله مراجع قانونی، قوانین ناظر یا عرف الزامی شده باشد یا بدین دلیل که مدیریت این اطلاعات را برای افراد خارج از واحد تجاری مفید می‌داند، به صورت داوطلبانه افشا شوند. این اطلاعات ممکن است دارای اشکال گوناگون و در ارتباط با مسایل متفاوتی باشند. انتشار اخبار، پیش‌بینی های مدیریت از سود یا سایر توضیحات در خصوص طرح ها و برنامه ها نمونه هایی از گزارش های مالی و غیرمالی جدا از صورت های مالی هستند(بیر^[۴۰]، ۲۰۰۵).

بسیاری از اطلاعات ارائه شده به وسیله گزارشگری مالی در بردارنده پیش‌بینی در خصوص عملیات آینده است. پیش‌بینی به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا فرایند تصمیم گیری خود را بهبود بخشند و خطر تصمیم های خود را کاهش دهند . بیور می‌گوید: پیش‌بینی ها را می توان بدون اخذ تصمیم انجام داد، ولی کوچک ترین تصمیم گیری را نمی توان بدون پیش‌بینی انجام داد (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).

اطلاعات خارج از صورت های مالی عمدتاًً به منظور ارائه اطلاعاتی در خصوص عملکرد آتی شرکت منتشر می‌شوند. علاوه بر اطلاعات افشا شده خارج از صورت های مالی، اطلاعات ارائه شده در متن صورت های مالی به صورت گسترده ای بر پایه پیش‌بینی ها و برآوردهای مدیریت قرار دارند. با توجه به اینکه طبق تعریف، دارا یی ها و بدهی ها جریان های نقدی ورودی و خروجی مورد انتظار آتی هستند، این امر چندان تعجب آور نیست. چارچوب تعاریف دارایی هاو بدهی ها نشان دهنده این است که دارایی هاو بدهی ها دربردارنده ی انتظاراتی درباره آینده هستند. ‌بنابرین‏، انعکاس چنین انتظاراتی در اندازه گیری دارایی ها وبدهی هامعقولانه است. از آنجایی که درآمد تفاوت بین خالص دارایی های شناسایی شده در ابتدا و پایان دوره است، برآوردهای آتی منعکس در اقلام دارایی ها و بدهی ها، ویژگی های درآمد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد (بارث^[۴۱]، ۲۰۰۶).

اگرچه برآوردهای مدیریت از طریق انتقال اطلاعات داخلی و آینده نگر به سرمایه گذاران، به صورت بالقوه ای مربوط بودن اطلاعات مالی را بهبود می بخشند، اما از طرف دیگر به دلیل دشواری های عینی و سوءاستفاده از برآوردها به منظور دستکاری اطلاعات مالی، کیفیت اطلاعات مالی، در معرض بی اعتباری قرار دارد. ‌بنابرین‏، هر دو دسته اطلاعات فوق با درجه ای از خطا همراه خواهند بود.

۲-۲-۵-۴) سود (کیفیت حسابداری) به عنوان وسیله ای برای پیش‌بینی

اصولا ‌سود برای ارزیابی توان سودآوری، پیش‌بینی سود های آتی ،ارزیابی مخاطره سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ‌بنابرین‏، فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد و توزیع وجه نقد میان سهام‌داران وجود دارد.ارزش جاری واحد انتفاعی و قیمت سهام آن، به جریان آنی توزیع وجه نقد مورد انتظار سهام‌داران بستگی دارد. بر مبنای این انتظارات ، سهام‌داران فعلی تصمیم می گیرند که سهام خود را بفروشند یا نگه داری کنند. سهام‌داران بالقوه نیز تصمیم گیری می‌کند که سهام واحدانتفاعی را خریداری کنند یا سرمایه سرمایه خود را در جای دیگری سرمایه گذاری کنند. چنانچه رابطه بین سودگزارش شده و توزیع سود سهام وجود داشته باشد، ممکن است سرمایه گذاران انتظارات مربوط به سود های آتی واحد انتفاعی را در کانون توجه خود قرار دهند. دارندگان اوراق مشارکت و اعتبار دهندگان کوتاه مدت نیز به سود های آتی واحد انفاعی علاقمند می‌باشند. هر چه انتظارات سود واحد تجاری بیشتر باشد انتظارات مربوط به دریافت بازده سالانه ودریافت اصل وام و تسهیلات در سررسید نیز بالاتر خواهد بود.

۲-۲-۵-۵) قابلیت پیش‌بینی سود

۱۷٫ سانحه پیشاور، ۲۷ جنورى ۲۰۰۷ میلادى، ۷۰ شهید،

۱۸٫ سانحه پیشاور، جنورى ۲۰۰۸ میلادى، ۱۲ شهید

۱۹٫ سانحه دیره غازى خان ۵ فوریه ۲۰۰۹ میلادى، ۳۲ شهید،

۲۰٫ سانحه دیره اسماعیل خان ۲۰ فوریه ۲۰۰۹ میلادى، ۳۰ شهید،

۲۱٫ سانحه چکوال ۵ آوریل ۲۰۰۹ میلادى ۲۲ شهید،

۲۲٫ سانحه عاشوره ۲۸ دسامبر ۲۰۰۹ میلادى کراچى، ۵۰ نفر شهید، صدها زخمى.

۲۳٫ حادثه اربعین کراچى ۵ فوریه ۲۰۱۰ میلادى، ۲۰ افراد شهید

۲۴٫ سانحه ۲۱ رمضان لاهور یکم دسامبر ۳۰ نفر شهید، و بیش از ۲۵۰ زخمى‏

۲۵٫ سانحه روز جهانى قدس کویته ۳ سپتامبر ۲۰۱۰ میلادى ۷۳ نفر شهید و بیش از ۲۰۰ نفر زخمى،

۲۶٫ سانحه هنگو ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰ میلادى ۱۶ نفر شهید.

۲۷٫ حادثه لاهور جلوس عزاى امام حسین (ع) ۲۵ دسامبر ۱۳ شهید بیش از ۷۰ زخمى‏

۲۸٫ سانحه عید الفطر کویته ۳۱ اگوست ۲۰۱۱ میلادى ۱۱ نفر شهید.

۲۹٫ حادثه مستونگ ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱ میلادى ۲۶ زائر شهید.

۳۰٫ حادثه رحیم یار خان ۱۵ جنورى ۲۰۱۲ میلادى ۱۸ نفر شهید.

۳۱٫ سانحه پارا چنار بازار ۴۱ نفر شهید شدند^[۲۸۹].

۳۲٫ سانحه بابو سر ۲۸ فوریه ۲۰۱۲ میلادى ۱۸ نفر مسافر شهید.

۳۳٫ حادثه زائران کویته ۲۸ جون ۲۰ زائر شهید.

۳۴٫ حادثه تربت ۶ جولائى ۲۰۱۲ میلادى ۱۸ مسافر زائران شهید.

۳۵٫ سانحه عباس تاون ۳ مارچ ۲۰۱۳ میلادى بدترین انفجار بیش از ۵۰ نفر شهید و بیش ۳۰۰ نفر زخمى. صدها خانه و مغازه ها تباه،

۳۶٫ سانحه پارا چنار ۲۷ جولاى ۲۰۱۳ میلادى ۶۰ نفر شهید ۲۰۰ زخمى‏

۳۷٫ سانحه زائران کویته ۸ جون ۲۰۱۴ میلادى ۲۴ نفر شهید.

۳۸٫ تشکیل سپاه صحابه: پیشینه فکرى سپاه صحابه به جریان فکرى دیوبندیه‏^[۲۹۰] باز مى‏گردد. در قرن دوازده هجرى در هند فردى ظهور کرد که حامل برخى از افکارابن‏تیمیه بود. در ۱۹۸۵ جریان تکفیرى سپاه صحابه در پاکستان به وجود آمد که به تکفیر شیعه مى‏پردازد و کارى به غیرشیعه ندارد در بیانیه‏هاى سپاه صحابه آمده است که پاکستان باید از حضور شیعیان خالى شود و پاکستان بدون شیعه مى‏خواهیم. لذا در ایام عزادارى اباعبدالله الحسین به دسته‏جات عزادارى حمله کرده، شیعیان را به شهادت مى‏رسانند.^[۲۹۱] در سه دهه اخیر در کنار سپاه صحابه، چندین گروه افراطى و تکفیرى دیگر نیز در پاکستان شکل گرفته است. لشکر جهنگوى، لشکر طیبه و جیش محمد از مهم‏ترین گروه‏هاى تکفیرى در پاکستان هستند که لشکر جهنگوى از بقیه نسبت به شیعیان سخت‏گیرتر و تندتر است.^[۲۹۲]

۳۹٫ چاپ نشریه ضد شیعه: «طبق اعلام سفارت جمهورى اسلامى ایران در پاکستان، فقط در یک‏سال، ۶۰ عنوان کتاب با ۳۰ میلیون تیراژ بر ضد شیعه چاپ و منتشر شده است».^[۲۹۳]

علاوه بر این، تاکنون از سوى دستگاه‏هاى تبلیغاتى و انتشاراتى سلفى‏ها، نشریه‏هاى ضدشیعه که پر از تهمت و کذب درباره شیعیان است، با تیراژ بالا به زبان اردو چاپ و در سراسر کشور پاکستان توزیع شده است، به‏طورى‏که این کار تاکنون نیز با جدیت دنبال مى‏شود.

۴۰٫ ترور اندیشمندان مسلمان:

از دیگر کارکردهاى پیروان جریان تکفیرى در پاکستان، ترور اندیشمندان، و شخصیت‏هاى برجسته شیعى است که فعالیت‏هاى شیعه‏محور، در کشور پاکستان دارند. گروه‏هاى تکفیرى در سال‏هاى گذشته، بسیارى از چهره‏هاى سیاسى، مذهبى و اجتماعى را ترور کرده ‏اند. از نمونه‏هاى برجسته آن، شهادت علامه سیدعارف حسین الحسینى است. وى رهبر شیعیان پاکستان و رئیس نهضت اجراى فقه جعفریه در این کشور و از هواداران جدى انقلاب اسلامى ایران بوده است که عوامل تکفیرى وى را در تاریخ پنجم اوت سال ۱۹۹۸ میلادى (۱۲ مرداد ۱۳۶۷ هجرى شمسى) در شهر پیشاور پاکستان به شهادت رساندند؛ هم‏چنین شهادت دکتر محمدعلى‏نقوى بنیان‏گذار سازمان دانشجویان امامیه، از نمونه‏هاى دیگر مى‏باشد. از شخصیت‏هاى برجسته دیگرى که در سال‏هاى اخیر به‏دست گروه‏هاى تکفیرى در پاکستان به شهادت رسیده‏اند، عبارتند از:^[۲۹۴]

۱٫ علامه حسن ترابى، عالم برجسته در شهر کراچى؛

۲٫ علامه حافظ محمد ثقلین، عالم برجسته در منطقه على‏پور در نزدیکى شهر لاهور؛

۳٫ سیدذوالفقار على نقوى، از هم‏رزمان شهید عارف حسینى و قاضى ارشد دادگاه در شهر کوئیته؛

۴٫ رضا عسکرى، حقوق‏دان برجسته و وکیل قربانیان شیعه در حوادث تروریستى در کراچى؛

۵٫ علامه شیخ حسن ذاکرى، امام جمعه شهر مچه؛

۶٫ علامه سید ضیاءالدین رضوى، امام جمعه در شهر گلگت؛

۷٫ خورشید انور، وکیل دادگسترى و دبیر نهضت جعفریه پاکستان؛

۸٫ دکتر جعفر محسن، پزشک برجسته در شهر کراچى؛

۹٫ سبط جعفر، شاعر و استاد دانشگاه.

علاوه بر این، عناصر وهابیت تکفیرى، در سال‏هاى گذشته بسیارى از چهره‏هاى سیاسى، نظامى، و مذهبى و شخصیت‏هاى برجسته از جمله: پزشکان، وکیلان و افسران عالى رتبه دیگر را در این کشور به شهادت رسانده‏اند.

• • 1. مبحث ششم: استفاده از کودکان به عنوان سرباز

کودکان آواره و بی سرپرست از جمله کودکان قربانی جنگ و مخاصمات مسلحانه داخلی هستند. ‌بر اساس آمار از بین سی میلیون آواره دنیا ، ۸۰ % آنان را کودکان تشکیل می دهند۱ و هر روز حدود ۵۰۰۰ کودک آواره به جمع آوارگان اضافه می شود. این کودکان آواره در دو گروه آوارگان داخلی و بین‌المللی تقسیم می‌شوند.^[۲۹۵] از زمان‌های قدیم , حمایت از حقوق کودکان قربانی جنگ یکی از موضوعات اساسی حقوق جنگ بود و نخست درحقوق بین‌المللی عرفی و پس از آن در قالب اسناد بین‌المللی ‌به این موضوع پرداخته شده است.

۳٫ اینترنت

استفاده از پایگاه های مفید علمی در حین تدریس و همسو با اهداف تدریس، کمک های فراوانی به معلم و درک بهتر مطلب می کند؛ مثلا ً در درس هایی مانند: علوم، زمین شناسی، زیست شناسی و… می توان در حین تدریس از موتورهای جستجوگر مدد گرفت و تصاویر و اطلاعات روز دنیا ‌در مورد آن مطلب را به دست آورد و در همان لحظه، برای فراگیر به نمایش گذاشت. یا برای حل تمارین دروس از پایگاه‌هایی مانند: nli.ir که کتب درسی را به صورت فلش درون خود جای داده، استفاده نمود و تمارین را به صورت خیلی جذاب حل نمود. این امر نیز باعث بازخورد سریع و خودارزیابی برای دانش آموز خواهد شد. از دیگر مزایای استفاده از این فناوری می توان به معرفی پایگاه های اینترنتی ارزشمند و روش بهره برداری از آن ها در امر پژوهش اشاره نمود.

۴٫ نرم افزارها و بازی‌های رایانه ای

می‌توان برای تدریس دروس استفاده مطلوبی نمود؛ مثلاً از نرم افزارها و بازی‌هایی که به صورت متنوع و با محیطی جذاب طراحی می‌شوند، می‌توان برای دروسی چون ریاضی و علوم را به صورت بازی و نمایش طراحی نمود تا معلمان بتوانند از آن ها در امر تدریس استفاده نمایند. معلم نیز می‌تواند این نرم افزارها را به دانش آموزان معرفی نمایند تا آن ها نیز برای درک بیشتر و بهتر مطالبِ تدریس شده، در خانه به تمرین ‌در مورد آن بپردازند. در طراحی این گونه نرم افزارها باید سطح تحصیلی و سن دانش‌آموزان را مورد توجه قرار داد.

۲-۴- وظایف نهادهای مسئول

استفاده از فناوری های روز دنیا در کلاس درس، نباید مانعی برای فعالیت معلم باشد. معلم نباید فقط پشت میز نشسته و از طریق رسانه ها مطلب درسی را تدریس نماید؛ زیرا این امر باعث می شود که کلاس یکنواخت شده و دانش آموزان خسته شوند. معلم باید به کلاس تنوع ببخشد تا محیط کلاس ملال آور نشود.

۱٫ آموزش و پرورش

‌در مورد این بحث، مطالب فراوانی گفته شده و به چاپ رسیده است؛ ولی هنوز عملا ً کاری در این مورد صورت نگرفته و فقط در قالب کلمات خودنمایی می‌کنند. این مهم حاصل نخواهد شد، مگر با همکاری و همیاری وزارت آموزش و پرورش، خانواده ها و سازمان ها و نهادهای فرهنگی. در این میان، مهم ترین وظیفه را آموزش و پرورش به عهده دارد که باید نظام تعلیم و تربیت را به سوی فضای فناوری سوق دهد و لوازم و امکانات و بودجه های لازم را برای این پیشرفت علمی که به پیشرفت جامعه منتهی می شود، فراهم سازد. این کار، نه تنها هزینه محسوب نمی شود، بلکه به سرمایه گذاری مطمئن برای آینده کشور مبدل خواهد شد.

۲٫ خانواده

وظیفه خانواده ها این است که فرزندان و اولیای مدرسه را در رسیدن به اهداف خویش یاری نمایند و همسو و همگام با مدرسه و مربیان گام بردارند.

۳٫ نهادهای فرهنگی

نهاد های فرهنگی نیز باید با تولید و ارائه پایگاه و نرم افزارهای مفید و مؤثر و ارائه آن ها به خانواده و آموزش و پرورش، به هدفی مطلوب در این عرصه دست پیدا نمود.

۲-۵- تعلیم و تربیت در عصر فناوری اطلاعات

با آغاز دوران مدرن در اروپا و ظهور اندیشمندانی مانند فرانسیس بیکن که بر روش علمی و تجربی تأکید داشتند ، این اعتقاد رواج یافت که انسان با عقل و خرد خود و استفاده از روش های علمی توانایی تسلط بر طبیعت و بهره برداری از آن را به دست می آورد. در این دوره ، فناوری به عنوان ابزار و وسیله ای در خدمت انسان تعریف می شد. در قرن بیستم با گسترش بیش از پیش فناوری مسائلی پیش آمد که تعریف فوق شاید نتوانست حق مطلب را ادا کند. از جملۀ این مسائل جنگ اتمی و مسائل مترتب بر آن بود.

مارتین هایدگر^[۶] ( ۱۹۵۴ ) ، فیلسوف آلمانی ، از جملۀ اولین افرادی بود که به طور عمیق به بحث فناوری پرداخت . از نظر او ، اگرچه فناوری به عنوان ابزار درست است ، ولی این تمام واقعیت نیست . به اعتقاد او، فناوری امری خنثی نیست ، بلکه توعی انکشاف ( آشکارسازی ) ، تعرض به طبیعت ، ذخیرۀ انرژی و تبدیل و توزیع آن است . انسان در این فرایند خود نیز ممکن است قربانی شود. به عبارت دیگر ، فناوری باعث می شود انسان از هستی خویش غافل شود و با اشتغال به تفکر فناورانه ، خود را فراموش کند. در کل باید گفت : فناوری تنها وسیله و ابزار صرف نیست که در خدمت انسان باشد، بلکه ممکن است انسان را تحت تسلط خود بگیرد. به قول هایدگر : «فناوری راهی است که با آن جهان برای ما آشکار می شود، اما به تنهایی این قدرت را دارد که دیگر راه های آَشکارسازی را دور بیندازد!».

فناوری اطلاعات از جدیدترین فناوری هاست که تقریباً در تمامی عرصه های بشری نفوذ ‌کرده‌است. نمود آن را می‌توان در رادیو و تلویزیون ، مطبوعات و به طور ویژه در اینترنت دید که خود جهان دیگری برای انسان فراهم آورده اند و از آن ها به جهان مجازی ، فضای دیجیتال و فضای سایبری یاد می‌شود. اینترنت منشاء تحول بزرگی در زندگی انسان امروزی شده است. فلوریدی^[۷] ( ۲۰۰۹ ) ، فیلسوف و نظریه پرداز عرصۀ اطلاعات، با اشاره به انقلاب کپرنیکی ، نظریۀ داروین ، و نظریۀ فروید ، که تغییرات بزرگی را در جهان سبب شدند ، از عصر اطلاعات به عنوان « انقلاب چهارم » یاد می‌کند. به نظر او انقلاب و دگرگونی بزرگی در عرصۀ زندگی بشر در حال وقوع است. او همچنین معتقد است که در آیندۀ نزدیک تمام زندگی به صورت دیجیتالی و آنلاین در می‌آید و بشر « زیست اطلاعاتی » خواهد داشت و زیست اطلاعاتی با مفهوم«بودن» یکی خواهد بود . یعنی ما به طور کلی در این فضا خواهیم بود و بعد زمان و مکان برای ما از بین خواهد رفت( فلوریدی ، ۲۰۰۷ ).

می توان گفت ، بودن در این فضا ، بخشی از بودن انسان امروزی شده است ، به طوری که انسان دنیایی غیر مادی و مجازی خواهد داشت. امروزه فضای مجازی فضایی شده است که تعاملات ، خرید و فروش ، گفت و گو ، سرگرمی و بسیاری از امور بشری در آن انجام می شود. به علاوه گسترش شبکه های اجتماعی مانند « فیس بوک» و غیره نیز باعث شده است که از طریق آن ها ، افراد وقت زیادی را صرف تعامل با دیگران کنند.

اینترنت نیز در کنار فایده های بی شماری ، ممکن است پیامد هایی غیر قابل پیش‌بینی برای انسان داشته باشد. فضای اینترنت یا جهان مجازی ویژگی های خاصی دارد که آن را از جهان واقعی متمایز می‌سازد. جهان مجازی چنان است که فرد در آن می‌تواند خودش نباشد ، هویت خود ، ملیت خود و حتی جنسیت خود را پنهان سازد و با هر کسی در هر کجایی ارتباط بگیرد. گفته می شود فردی در فضای مجازی یک و نیم میلیون دوست داشته است ( والترز و کپ^[۸] ، ۲۰۰۹ ). مشخص است که اکثریت قریب به اتفاق این دوستان بیگانه‌اند و فرد شناختی از آن‌ ها ندارد.

۳-۶-۱-۲ روش اثرات تصادفی:

مدل های اثرات ثابت تنها درصورتی منطقی خواهد بود که ما اطمینان داشته باشیم که اختلاف بین مقاطع را می توان به صورت انتقال تابع رگرسیون نشان داد، در حالی که ما همیشه از وجود این موضوع مطمئن نیستیم. برای رفع این مشکل روشی پیشنهاد شده است که به مدل اجزاء خطاء یا اثرات تصادفی معروف است. این روش فرض می‌کند که جزء ثابت مشخص کننده مقاطع مختلف به صورت تصادفی بین واحدها و مقاطع توزیع شده است.

مقید:F3-6-1-3 آزمون چاو یا

در بررسی داده های مقطعی و سری های زمانی، اگر ضرایب اثرات مقطعی و اثرات زمانی معنی دار نشود، می توان داده ها را با یکدیگر ترکیب کرده و به وسیله یک رگرسیون حداقل مربعات معمولی تخمین بزنیم. از آنجایی که در اکثر داده های ترکیبی اغلب ضرایب مقاطع یا سری های زمانی معنی دار هستند این مدل که به مدل رگرسیون ترکیب شده معروف است کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد (یافی، ۲۰۰۳). لذا برای اینکه بتوان مشخص نمود که آیا داده های پانل جهت برآورد تابع مورد نظر کارآمدتر خواهد بود یا نه، فرضیه ای را آزمون می کنیم که در آن کلیه عبارات ثابت برآورد با یکدیگر برابر هستند.

در این آزمون فرضیه یعنی یکسان بودن عرض از مبداء ها در مقابل فرضیه یعنی ناهمسانی عرض از مبداء ها قرار می‌گیرد. در صورتی که فرضیه پذیرفته شود به معنی یکسان بودن شیب ها برای مقاطع مختلف بوده و قابلیت ترکیب شدن داده ها و استفاده از مدل رگرسیون ترکیب شده مورد تأیید آماری قرار می‌گیرد. اما در صورت رد فرضیه روش داده های پانل پذیرفته می شود و می توان از روش داده های پانل استفاده کرد.

۳-۶-۱-۴ آزمون هاسمن:

به منظور اینکه مشخص گردد کدام روش (اثرات ثابت و یا اثرات تصادفی) جهت برآورد مناسب تر است (تشخیص ثابت یا تصادفی بودن تفاوت های واحدهای مقطعی) از آزمون هاسمن استفاده می شود. در روش اثرات تصادفی بار متغیرهای حذف شده روی جمله اخلال قرار می گیرند، اما این مشروط بر آن است که بین متغیرهای مستقل و مؤلفه خطای مقطعی همبستگی وجود نداشته باشد. آزمون هاسمن وجود این همبستگی را بررسی می‌کند. این آزمون مبتنی بر این فرض اولیه است که در صورت وجود همبستگی، روش اثرات ثابت سازگار و روش اثرات تصادفی ناسازگار است. فرضیه صفر در آزمون هاسمن به صورت زیر خواهد بود:

فرضیه صفر ‌به این معنی است که ارتباطی بین جزء اخلال مربوط به عرض از مبدأ و متغیرهای توضیحی وجود ندارد و آن ها از یکدیگر مستقل هستند. در حالی که فرضیه مقابل ‌به این معنی است که بین جزء اخلال مورد نظر و متغیرهای توضیحی همبستگی وجود دارد. از آنجایی که به هنگام وجود همبستگی بین اجزاء اخلال و متغیر توضیحی با مشکل تورش و ناسازگاری مواجه می شویم، ‌بنابرین‏ بهتر است در صورت پذیرفته شدن (رد ) از روش اثرات ثابت استفاده کنیم. هنگامی که بین اجزاء اخلال و متغیر توضیحی همبستگی وجود نداشته باشد ( قبول )، هر دو روش اثرات ثابت و اثرات تصادفی سازگار هستند ولی روش اثرات ثابت ناکارآ بوده و بایستی از روش اثرات تصادفی استفاده شود (بالتاجی، ۱۹۹۵، ص ۷۳-۶۸ ).

۳-۶-۲ آزمون معنی دار بودن مدل

برای بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون از آماره F استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون F به صورت زیر خواهد بود:

که به وسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می‌گیرد:

برای تصمیم گیری ‌در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره F به دست آمده با F جدول که با درجات آزادی K-1 و N-K در سطح خطای ( ) ۵% محاسبه شده، مقایسه می شود، اگر F محاسبه شده بیشتر از F جدول باشد ( ) مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر ( ) رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان ۹۵% کل مدل معنی دار خواهد بود. در صورتی که مقدار F محاسبه شده کمتر از F جدول باشد فرض پذیرفته شده و معنی داری مدل در سطح اطمینان ۹۵% مورد تأیید قرار نمی گیرد.

۳-۶-۳ آزمون معنی دار بودن متغیرهای تحقیق

برای بررسی معنی دار بودن ضرایب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره t استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون t به صورت زیر خواهد بود:

که به وسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می‌گیرد:

برای تصمیم گیری ‌در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره T به دست آمده با t جدول که با درجه آزادی N-K در سطح اطمینان ۹۵% محاسبه شده مقایسه می شود، چنانچه قدرمطلق T محاسبه شده از t جدول بزرگتر باشد ) (، مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر ( ) رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان ۹۵% ضریب مورد نظر ( ) معنی دار خواهد بود که دلالت بر وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته دارد.

۳-۶-۴ آزمون های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی

مدل کلاسیک رگرسیون خطی دارای مجموعه ای از فروض تحت عنوان فروض کلاسیک می‌باشد که بیشتر آن ها ‌در مورد جمله اخلال مدل مطرح می‌گردند؛ برای اینکه در مدل رگرسیون خطی، تخمین زن های حداقل مربعات معمولی ضرایب رگرسیون، بهترین تخمین زن های بدون تورش خطی (BLUE) باشند لازم است تا مفروضات این مدل بررسی و آزمون شوند. در ادامه نحوه آزمون این فرضیات بیان می‌گردد.

۳-۶-۴-۱ فرض نرمال بودن متغیرها و باقی‌‌مانده‌ها:

یکی از فروض مهم راجع به جمله خطا این است که توزیع نرمال دارد. در این پژوهش برای بررسی نرمال بودن توزیع خطاها از آزمون جارکیو- برا استفاده می‌شود. فرضیه صفر و آماره این آزمون به صورت زیر بوده و به توزیع با درجه آزادی ۲ گرایش دارد:

در این آماره، (ضریب چولگی) و (ضریب کشیدگی) از طریق باقی‌مانده های رگرسیون قابل محاسبه می‌باشند. فرضیه آزمون جارکیو- برا بیانگر نرمال بودن می‌باشد. ‌بنابرین‏ زمانی که مقدار آماره محاسبه شده از مقدار بحرانی آن با درجه آزادی ۲ کوچکتر باشد، فرضیه پذیرفته شده ‌و حاکی از نرمال بودن توزیع خطاها می‌باشد.

در انجام این تحقیق به منظور تخمین پارامترهای مدل از روش حداقل مربعات معمولی استفاده می گردد. روش حداقل مربعات معمولی بر این فرض استوار است که متغیر وابسته تحقیق دارای توزیع نرمال می‌باشد و توزیع غیرنرمال آن منجر به تخطی از مفروضات این روش برای تخمین پارامترها می شود. لذا لازم است نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته تحقیق مورد آزمون قرار گیرد. در این مطالعه این موضوع از طریق آماره جارکیو- برا مورد بررسی قرار می‌گیرد. فرض صفر و فرض مقابل در این آزمون به صورت زیر می‌باشد:

اگر سطح اهمیت آماره این آزمون بیشتر از ۰۵/۰ باشد (Prob>.05) فرضیه مبنی بر نرمال بودن توزیع متغیر پذیرفته می‏ شود

۳-۶-۴-۲ فرض عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مستقل:

در اوایل قرن بیستم درمانگری به نام «هرمین هوگ هلموث^[۵۷]» برای نخستین بار بازی درمانی را به کار گرفت (حسین نژاد، ۱۳۸۹). هلموث گزارش نمود که بازی در کودک کاوی بسیار اساسی است. به خصوص در درمان کودکان ۷ ساله یا کوچک‌تر بازی حتی می‌تواند به عنوان پلی جهت ایجاد ارتباط کلامی ‌در مورد کودکان بزرگ‌تر مورد استفاده قرار گیرد. هلموث همچنین بر جنبه تربیتی کار با کودکان نیز تأکید نمود. خصوصیات تربیتی کماکان اهمیت خود را در کودک کاوی حفظ ‌کرده‌است. هر چند که هیچ گونه مقررات مشخصی تا سال ۱۹۲۷ که اصول روانشناسی تحلیل روانی کودک تدوین شد وجود نداشت (آرین، ۱۳۹۲).

بعد از هلموث «آنا فروید^[۵۸]» و «ملانی کلاین^[۵۹]» کار هلموث را ادامه دادند.

در سال ۱۹۲۷ ملانی کلاین اصول روان‌شناسی تحلیل روانی کودک را تدوین نمود و آنا فروید تئوری کلاسیک فروید را به صورت سیستم دیگری از کودک کاوی رشد و توسعه داد.

روش آنا فروید و ملانی کلاین

آنا فروید از بازی کودکان به گونه‌ای شبیه به روش خواب برای بزرگسالان استفاده نمود و در ورای بازی‌های تخیلی، نقاشی و رنگ کردن به دنبال انگیزه های ناخودآگاه بود. در هر صورت به دلیل اینکه فراخود کودک رشد نیافته تلقی شد اهمیت رفتار هیجانی موجود بین کودک و روانکاو مورد تأکید قرار گرفت. احساس همدلی قبل از این که محتوای پنهان بازی کودک برای خود او تعبیر و تفسیر شود پایه‌گذاری می‌گردد. کلین معتقد بود، فراخود کودک تقریباً رشد یافته است و تأکید می‌نمود که لازم است به کودک تعبیر و تفسیر رفتارش بلافاصله گفته شود زیرا که در این کار اضطراب ناشی از فراخود کاملاً رشد نیافته را در کودک کاهش می‌دهد. بازی درمانی دسترسی مستقیم به ناخودآگاه کودک را فراهم می‌سازد. فعالیت‌های خودبخودی بازی کودکان جانشینی برای تداعی آزاد است. بازی با مجموعه بزرگی از اسباب بازی‌های کوچک به کودک پیشنهاد می‌شود او می‌تواند از آن‌ ها به هر طریقی که مایل باشد در طول ساعات روانکاوی استفاده نماید. در اینجا ملاحظه گردید که مکالمات و فعالیت‌های کودک با اسباب بازی‌ها مشابه تداعی آزاد در یک بزرگسال است (آرین، ۱۳۹۲).

با مهاجرت اولیه روان درمانگرهای اطفال به بریتانیا در سال ۱۹۳۰ روانشناسی کودک به عنوان یک روش قوی اروپایی رشد و توسعه یافت در حالی که بازی درمانی از عناصر روانشناسی کودک استنباط شده است. مبانی خاص تئوری از رسوم روانشناسی انسانی سرچشمه می‌گیرد. در سال ۱۹۴۰ کارل راجرز مدل جدیدی از روان درمانی را با نام درمان بیمار مدار که بعداً درمان شخص مدار نام گرفت ابداع کرد. کلاین (۱۹۴۷) رویکرد غیر مستقیم کارل راجرز را تغییر داد و بر اساس آن مدل بازی درمانی ویژه کودکان را به وجود آورد. کار او در کتاب معروف وی به نام «دبیز در جستجوی خویشتن» در سال ۱۹۴۶ شرح داده شده است. اکسلاین با جزئیات فراوان توضیح داد که چگونه با دبیز کار نموده و چگونه وی توانست خود را در یک دوره درمانی، درمان نماید وی گفت هیچ‌گاه هیچ کس درباره جهان وجودی فرد به اندازه خودش مطلب نمی‌داند. آزادی مسئولیت از درون شخص رشد و توسعه می‌یابد ۱۸ اصل، رابطه درمانی وی باعث آگاهی بسیاری از بازی درمانگرها گردیده است. به مدت بیش از ده سال بازی درمانی در آمریکا مورد عمل و پژوهش قرار گرفته است. این کار توسط بسیاری از بازی درمانان مانند موستا کاس^[۶۰] و اسکیفر^[۶۱] بوده است که نظریات اصلی اکسلاین را بیان نموده‌اند و مدل های متفاوتی از عناصر منظم فامیل درمانی، نسبت درمانی، درمان متمرکز بر راه حل و شناخت را در انگلستان ایجاد نمودند. بازی درمانی به عنوان یک سبک جدید و متفاوت در سال ۱۹۸۰ شروع به پیدایش نمود. موازی با آن دو تن از درمانگران شروع به استفاده از روش‌های بازی درمانی برای تمرین درمانی با کودکان نمودند. شوجنینگز^[۶۲] (۱۹۹۳) و آنا کاتاناک^[۶۳] (۱۹۹۳) عناصر غیر هدایتی بازی درمانی را برای تنظیم حرکت بازی درمانی انگلیسی ترکیب نمودند در سال ۱۹۹۰ سازمان درمانی دراما در بازی درمانی شروع به صدور گواهی‌نامه صلاحیت و دیپلم نمود. (حسین نژاد، ۱۳۸۹).

تعاریف بازی درمانی

فیشر^[۶۴] (۱۹۹۵) اظهار می‌دارد بازی درمانی عبارت است از مجموعه فعالیت‌ها و حالاتی که کودک در جریان آن‌ ها می‌تواند به آسانی افکار و احساسات خود را به نحو دلخواه بیان نماید و در نتیجه به بینش عاطفی دست یافته و احساس ایمنی و ارزش و کفایت کند (قاضی، ۱۳۸۹). بازی درمانی روشی است که به یاری کودکان پر مشکل می‌شتابد تا هنگامی که بتوانند مسائل خود را به دست خویش حل کنند و درعین‌حال نشان دهنده این واقعیت است که بازی برای کودک همانند یک وسیله طبیعی است با این هدف که او بتواند خویشتن و همچنین ویژگی‌های درون خود را بشناسد و به آن عمل کند در این درمان به کودک فرصت داده می‌شود تا احساسات آزار دهنده و مشکلات درونی خود را از طریق بازی بروز دهد و آن‌ ها را به نمایش بگذارد همانند آن گونه از درمان‌هایی که افراد بزرگسال از طریق آن با سخن گفتن مشکلات خود را بیان می‌کنند بازی درمانی از نقطه نظر روش شناختی موضوع بر دو گونه است. روش مستقیم و روش غیر مستقیم.

در نوع اول (با رهبری) درمانگر مسئولیت راهنمایی و تفسیر چگونگی داده های درمان را بر عهده می‌گیرد و در نوع دوم (بدون رهبری) درمانگر می‌تواند این موضوع را به خود کودکان واگذار کند (حجاران، ۱۳۸۹). نوعی از بازی که در آن به کودک تعدادی اسباب بازی انتخاب شده داده می‌شود و درمانگر خود در جهت تشویق کودک برای به نمایش درآمدن صحنه‌های آسیب زای مشخص وارد بازی می‌گردد بازی درمانی فعال می‌گویند. افرادی مثل لویی^[۶۵]، سولومون^[۶۶] و کن^[۶۷] فرم هایی از این نوع بازی درمانی را توسعه داده‌اند. بازی درمانی فعال از این جهت که کودک تنها مجاز به داشتن تعداد محدودی از اسباب بازی‌ها است ادامه دهنده طرح آنا فروید در بازی درمانی می‌باشد. «کن» و «لویی» می‌گویند: نیازی به برقراری احساس همدلی میان کودک و درمانگر وجود ندارد که از این نظر شبیه به تکنیک بازی درمانی «ملانی کلین» است. در بازی درمانی فعال سولومون و لویی تأثیر آنا فروید مشاهده می‌شود. این درمانگران تأکید می‌کنند که رابطه هیجانی بین کودک و درمانگر باید مورد توجه قرار گیرد چنان رابطه‌ای به عنوان شاخص برای تشخیص ارتباط کودک با اطمینان تلقی می‌گردد (آرین، ۱۳۹۲). دیوید لوی (۱۹۳۹) به منظور کمک به کودکانی که به علت تخلیه هیجانی و دستیابی به بینش مشکل داشتند «درمان راه اندازی ساخت دار^[۶۸]» را به وجود آورد. (حسین نژاد، ۱۳۸۹).