البته طبق عرف و رویه متحدالشکل اعتبارات اسنادی بیمه نامه های موقت که توسط دلالان بیمه صادر شده مورد قبول نخواهد بود مگر اینکه اعتبار صراحتاً قبول آن را اجازه دهد. به هر حال طرفین قرارداد باید بدانند که چنین اسنادی را شرکت بیمه و یا نمایندگی های آن صادر نمی کنند و ‌بنابرین‏ هیچ گونه تعهدی را برای آن ایجاد نمی نماید.

بعضی از کشورها لازم می دانند که کلیه کالاهایی که وارد کشورشان می‌شوند، توسط شرکت‌های بیمه ملی ،بیمه گردند. صادرکنندگان و واردکنندگان کالا باید قبل از توافق ‌در مورد موافقت نامه های بیمه ابتدا بررسی کنند که آیا چنین قواعدی در کشورشان وجود دارد یا نه.

امروز با اجرای جدید و متنوع طرحهای عمرانی ، ارزش حقیقی و تجاری آن افزونی می‌یابد که افزایش بی شمار ریسک را در پی خواهد داشت. غفلتی ناچیز ممکن است عواقب بسیار بزرگی به شکل خسارت یا زیان داشته باشد. قیمت پیشنهادی پیمانکاران در مناقصه اغلب فاقد حاشیه برای مقابله با ضررهای اضافی است به همین دلیل آنان برای جلوگیری از اتفاقات حوادث و خسارت‌های غیرقابل پیش‌بینی نیاز به حمایت دارند همین نیاز است که آنان را به سوی به کارگیری بیمه هدایت می‌کند. برخی بیمه های مهندسی در طول اجرای پروژه های عمرانی از این قرار است.

بیمه تمام خطر پیمانکاران ^[۲۴]

بیمه تمام خطر نصب^[۲۵]

بیمه عدم نفع مقدم کارفرما^[۲۶]

بیمه جامع پروژه^[۲۷]

گفتار دوم : بیمه نامه و محتوای آن

بند اول : بیمه نامه

بیمه نامه سندی است که ترتیبات بیمه را توضیح می‌دهد و حقوق طرفین قرارداد را تعیین می‌کند. این سند را شرکت بیمه و یا نمایندگان آن صادر می‌کنند و نوعاً شامل جزئیات زیر است :

– نام و امضای بیمه گر

– نام بیمه گذار

– مشخصات خطرهای تحت پوشش

– مشخصات محموله

– محلی که در آنجا مطالبات قابل پرداخت به انضمام مشخصات نماینده ای که از او باید مطالبه خسارت کرد.

– امضای بیمه گذار ، اما اگر حق مطالبه خسارت را بتوان به طرف دیگری معمولاً خریدار منتقل کرد که در این صورت ظهرنویسی سند توسط او نیز مورد نیاز می‌باشد.

– تاریخ صدور. ^[۲۸]

بند دوم : محتوای بیمه نامه ها

در بیمه نامه ها جز ‌در مورد کارکنان و ماشین آلات ساختمانی و تأسیسات متعلق به پیمانکار باید نام کارفرما به عنوان ذی نفع درج گردد و قبل از شروع هر کار به کارفرما تسلیم گردد. هر نوع تغییری در محتوی یا زمان پایان اعتبار بیمه نامه ها باید با اطلاع قبلی کارفرما باشد. در تمام بیمه نامه ها بیمه گذار موضوع بیمه و طرف ذی نفع از آن باید به وضوح بیان شده باشد. ^[۲۹]

گفتار سوم : انواع بیمه نامه

رایج ترین انواع بیمه ها عبارتند از :

بیمه نامه حاوی ارزش موضوع بیمه یا فاقد ارزش موضوع بیمه ، بیمه نامه با پوشش باز یا شناور و بیمه نامه زمانی.

بند اول : بیمه نامه حاوی اززش موضوع بیمه یا فاقد ارزش موضوع بیمه

در بیمه نامه حاوی ارزش موضوع بیمه، ارزش کالاهای بیمه شده تعیین می‌گردد؛ بگونه ای که درصورت بروز خطر این مبلغ به بیمه گذار پرداخت خواهد شد. اگر بیمه نامه فاقد ارزش موضوع بیمه باشد و خطر به وقوع بپیوندد ضروری خواهد بود که ارزش موضوع بیمه قبل از پرداخت بیمه تعیین گردد. البته موضوع بیمه نه تنها ممکن است کالا را شامل شود بلکه همچنین به هزینه ای مانند حقوق و عوارض گمرکی کرایه حمله و غیره مربوط گردد.

بند دوم : بیمه نامه با پوشش باز یا شناور

صادرکنندگان بزرگی که مایل نیستند برای هر فقره فروش موافقت نامه بیمه جداگانه منعقد کنند معمولاً از این نوع بیمه نامه استفاده می‌کنند.

بیمه نامه شناور فقط شرایط کلی قرارداد بیمه را مشخص می‌کند و هدف آن تأمین پوشش برای کالا و دیگر اقلام در برابر خطرهایی است که امکان دارد در سفرهای آتی اتفاق بیفتد. در بیمه نامه شناور نه موضوع بیمه دقیقاً مشخص می‌گردد و نه سفری که در خلال آن ممکن است خطرهای مذبور به وقوع بپیوندد. بعداً و قبل از آغاز سفر واقعی بیمه گذار طی یادداشتی این اطلاعات را به بیمه گر ارسال می‌دارد.

بیمه نامه با پوشش باز از این جهت به بیمه نامه شناور شباهت دارد که تنها حاوی عبارات و شرایط کلی بیمه است ولی در آن جزئیات موضوع بیمه یا سفرهایی که در خلال آن ها خطرهای تحت پوشش ممکن است واقع شوند ذکر نمی گردد. بر خلاف بیمه نامه شناور که در ان ارزش خطر بیمه شده در هر سفر از ارزش بیمه در هر قرارداد کلی کسر می‌گردد تا به صفر برسد در بیمه نامه با پوشش باز سقف بیمه پس از هر سفر به طور خودکار مجددا به حداکثر مبلغ تعیین شده می‌رسد. در بیمه نامه با پوشش باز موضوع بیمه و برنامه سفر معمولاً در گواهی بیمه مشخص می‌گردد که بیمه گر طبق دستورات بیمه گذار صادر می کند. در این گواهی ها ممکن است خلاصه ای از شرایط بیمه نامه با پوشش باز قید شده باشد.

بند سوم : بیمه نامه زمانی

بیمه نامه زمانی خطرهایی را که ممکن است در یک دوره زمانی معین به وقوع بپیوندد بیمه می‌کند در حالی که بیمه نامه سفری خطرهایی را که ممکن است طی سفری از یک محل معین به محل دیگر واقع شوند تحت پوشش قرار می‌دهد. به هر حال ترکیبی از این دو نوع بیمه متداول است یعنی شرایط انبار به انبار که سفری معین به انضمام مدتی مشخص پس از خاتمه سفر را شامل می شود. ^[۳۰] مثلاً در بیمه نامه قید می شود از ۵ / ۱۱ / ۲۰۱۳ تا ۸ / ۱۱ ۲۰۱۳ برای حمل در مسیرهای ترانزیت .

در قرارداد بیمه می توان شرط کرد که آغاز اعتبار و اثر قرارداد مشروط به پرداخت حق بیمه باشد . در صورت وجود چنین شرطی قرارداد معلق بوده و مادام که حق بیمه پرداخت نشده است ، پوشش بیمه ای ایجاد نمی شود . برای مشخص بودن زمان شروع اثر ، معمولاً آغاز پوشش بیمه از ساعت ۲۴ روز پرداخت حق بیمه پیش‌بینی می شود .

مبحث چهارم : اوصاف بیمه در تجارت بین الملل

در تجارت جهانی کلیه خریداران ، فروشندگان و شرکت‌های حمل و نقل و حتی کلیه اعتبار دهندگان سعی دارند که در فعالیت های خود خطر و ریسک را به حداقل برسانند ؛ چرا که خریدار کالا می‌خواهد کالا را سالم و بدون خسارت احتمالی در بندر مقصد تحویل بگیرد و فروشندگان می خواهند که کالای خود را بدون هیچگونه آسیبی به سلامت تحویل خریدار دهند . شرکت های حمل و نقل می خواهند با این امانت سنگین که از طرف واگذار کنندگان محموله های با ارزش در اختیار آن ها گذاشته شده ریسک از بین رفتن و یا خسارت دیدن احتمالی را به حداقل کاهش دهند و اعتبار دهندگان که به مؤسسات مالی مقروضند برای اینکه سرمایه مجدداً به صندوق برگردد به ناچار باید بسوی بیمه روی آورند و بدون شک پوشش بیمه ای لازم را در معاملات خود ملحوظ دارند . بدون شک چنانچه این اطمینان نسبت به جبران خسارت احتمالی وجود نداشت ، مبادلات بین‌المللی بدین سهولت انجام نمی گرفت . ^[۳۱]

گفتار اول : انعقاد قرارداد