۲۷۹۹۰۰۹/۴

درصد۴۳۲/۳۴۴/۱۱۴/۱۱۰۵٫ برقراری ارتباط با دیگران، از طریق اینترنت را دوست دارم.فراوانی۳۲۲۳۱۱۹۴۸۹/۳درصد۵/۴۰۱/۲۹۹/۱۳۴/۱۱۱/۵۹٫ از جستجوی اطلاعات در اینترنت لذت می­برم.فراوانی۳۸۲۸۱۰۱۲۲۵/۴درصد۱/۴۸۴/۳۵۷/۱۲۳/۱۵/۲۱۳٫ به خاطر علاقه به اینترنت می­توانم مدت طولانی­تری را در اینترنت بگذرانم.فراوانی۲۲۲۶۱۲۱۶۲۵۹/۳درصد۸/۲۷۹/۳۲۲/۱۵۳/۲۰۵/۲۱۷٫ کار با اینترنت را دوست دارم.فراوانی۳۷۲۵۱۲۴۱۱۸/۴درصد۸/۴۶۶/۳۱۲/۱۵۱/۵۳/۱۲۱٫ ترجیح می­دهم اطلاعات را به جای این که روی سخت­افزار کامپیوتر کپی کنم، آن­ها را به طور زنده از اینترنت بخوانم.فراوانی۱۴۱۶۱۷۲۵۷۰۶/۳درصد۷/۱۷۳/۲۰۵/۲۱۶/۳۱۹/۸۲۵٫ استفاده از جستجوگرهای اینترنتی برای من جالب توجه است.

فراوانی۲۸۳۳۱۱۴۳۴درصد۴/۳۵۸/۴۱۹/۱۳۱/۵۸/۳۲۹٫ تصاویر گرافیکی و ارتباطات سایت­های اینترنتی، برای من جالب توجه است.فراوانی۳۱۳۴۱۲۱۱۱۸/۴درصد۲/۳۹۴۳۲/۱۵۳/۱۳/۱۳۳٫ هرگاه با اینترنت شروع به کار می­کنم تمایل دارم تا آن­جا که می‌توانم به آن ادامه دهم.فراوانی۲۱۳۰۱۳۱۲۲۶۷/۳درصد۶/۲۶۳۸۵/۱۶۲/۱۵۵/۲۳۷٫ برای تحقیق کردن، اینترنت را به کتابخانه ترجیح می­دهم.فراوانی۲۷۲۶۸۱۴۴۷۳/۳درصد۲/۳۴۹/۳۲۱/۱۰۷/۱۷۱/۵

بنابر یافته ­های جدول ۴-۶، پاسخ­ها ‌بر اساس گزینه­ های پرسشنامه نشان می­دهد، اکثر پاسخ­های آزمودنی­ها نسبت به مؤلفه­ی اضطراب اینترنت حول محور دو گزینه خیلی زیاد و زیاد ‌می‌باشد به طوری­که میانگین حاصله در تمامی سؤالات بزرگتر از سطح متوسط (۳) بوده ­است. همچنین بزرگترین میانگین مربوط به سؤال ۹ (از جستجوی اطلاعات در اینترنت لذت می­برم ) و کوچک‌ترین میانگین مربوطه به سؤال ۲۱ (ترجیح می­دهم اطلاعات را به جای این که روی سخت­افزار کامپیوتر کپی کنم، آن­ها را به طور زنده از اینترنت بخوانم ) است.

جدول ۴-۷٫ نتایج توصیفی پاسخ‌های اعضای آزمودنی­ها نسبت به مفید بودن اینترنت ‌بر اساس گزینه­ های سؤالات

سؤالات
شاخص‌های آماری
خیلی زیاد

(۵)

زیاد (۴)
تاحدودی

(۳)

کم

(۲)

خیلی کم

(۱)

میانگین وزنی

۲٫ اینترنت اطلاعات جدید بیشتری را نسبت به منابع چاپ شده در اختیار من قرار می­دهد.

فراوانی

۳۵

۲۸

۱۰

۶

۰

۱۶/۴

درصد

۳/۴۴

۴/۳۵

۷/۱۲

۶/۷

۰

۶٫ اینترنت ابزارهای مناسبی برای ارتباط با دیگران فراهم کرده­است.

فراوانی

۳۴

۳۲

۷

۶

۰

۱۹/۴

درصد

۴۳

۵/۴۰

۹/۸

۶/۷

۰

۱۰٫ اینترنت به یک ابزار لازم در زندگی روزانه من تبدیل شده­است.

فراوانی

۱۹

۳۳

۱۳

۱۰

۳

۶۶/۳

درصد

۱/۲۴

۸/۴۱

۵/۱۶

۷/۱۲

۸/۳

۱۴٫ با بهره گرفتن از اینترنت می­توانم کارهایم را سریعتر انجام دهم.

فراوانی

۳۳

۲۹

۱۱

۴

۲

۱۰/۴

درصد

۸/۴۱

۷/۳۶

۹/۱۳

۱/۵

۵/۲

۱۸٫ دسترسی به (پیدا کردن) اطلاعات مفید در اینترنت، آسان است.

فراوانی

۲۷

۳۱

۶

۱۱

۳

۸۲/۳

درصد

۲/۳۴

۲/۳۹

۶/۷

۹/۱۳

۸/۳

۲۲٫ استفاده از اینترنتبرای انجام مواردی مانند پرداخت فرم­های مالیات، انتخاب واحد در دانشگاه و… مفید است (مقرون به صرفه است).

فراوانی

۴۲

۱۸

۱۲

۵

۲

۱۸/۴

درصد

۲/۵۳

۸/۲۲

۲/۱۵

۲/۶

۵/۲

۲۶٫ گذراندن زمان در اینترنت ارزشمند است (ارزشش را دارد).

فراوانی

۱۸

۳۲

۱۹

۷

۲

۶۸/۳

درصد

۸/۲۲

۵/۴۰

۱/۲۴

۹/۸

۵/۲

۳۰٫ اینترنت می ­تواند به ما در دستیابی به اطلاعات، به شکل رضایت­بخشی کمک کند.

فراوانی

۲۶

۳۴

۱۳

۳

۲

۹۶/۳

درصد

۹/۳۲

۴۳

۵/۱۶

۸/۳

۵/۲

۳۴٫ اولین گزینه به منظور تحقیق و جستجو برای من، اینترنت است.

فراوانی

۳۶

۲۵

۵

۹

۳

۴

درصد

۶/۴۵

۶/۳۱

۳/۶

۴/۱۱

۸/۳

۳۸٫ اینترنت برای این که افراد در نقاط دور از هم، با یکدیگر تماس برقرار کنند، مفید است.

فراوانی

۳۸

۳۰

۶

۴

۱

۲۶/۴

درصد

۱/۴۸

۳۸

۶/۷

۱/۵

۳/۱

بنابر یافته­ ها جدول ۴-۷، پاسخ­ها ‌بر اساس گزینه­ های پرسشنامه نشان می­دهد، اکثر پاسخ­های آزمودنی­ها نسبت به مؤلفه­ی مفید بودن اینترنت حول محور دو گزینه خیلی زیاد و زیاد ‌می‌باشد به طوری­که میانگین حاصله در تمامی سؤالات بزرگتر از سطح متوسط (۳) بوده ­است. همچنین بزرگترین میانگین مربوط به سؤال ۳۸ (اینترنت برای این که افراد در نقاط دور از هم، با یکدیگر تماس برقرار کنند، مفید است) و کوچک‌ترین میانگین مربوطه به سؤال ۱۰ (اینترنت به یک ابزار لازم در زندگی روزانه من تبدیل شده­است) است.

جدول ۴-۸٫ نتایج توصیفی پاسخ‌های اعضای آزمودنی­ها نسبت به لذت‌بخش بودن اینترنت ‌بر اساس
گزینه­ های سؤالات

سؤالات
شاخص‌های آماری
خیلی زیاد

(۵)

زیاد (۴)
تاحدودی

(۳)

کم

(۲)

خیلی کم

(۱)

میانگین وزنی

• عنوان پایان نامه: مهرداد مدهوشی، ” سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی شرکت ها”، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، پاییز ۱۳۸۸٫

چکیده:

در حقیقت حسابداری مالی سنتی قادر به محاسبه ارزش واقعی شرکت‌ها نمی باشد و تنها به اندازه گیری ترازنامه مالی و دارایی های ملموس اکتفا می‌کند. سرمایه فکری یک مدل جدید کاملی را برای مشاهده ارزش واقعی ‌سازمان‌ها فراهم می آورد و با بهره گرفتن از آن می توان ارزش آتی شرکت‌ها را نیز محاسبه کرد. در این تحقیق، ابتدا بر اساس روشی کاربردی، ارزش سرمایه فکری شرکت‌های سرمایه گذاری برای دوره زمانی ۶ ساله از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ محاسبه، سپس در مرحله بعد، ارتباط بین ارزش سرمایه فکری و بازده مالی شرکت‌های سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، روش آماری استفاده شده به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) می‌باشد. یافته ها حاکی از رابطه معنادار مثبت بین سرمایه فکری و بازده مالی؛ سرمایه فکری و بازده مالی آتی؛ نرخ رشد سرمایه فکری و نرخ رشد بازده مالی آتی شرکت‌های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران، می‌باشد. با توجه ‌به این نتایج، می توان بهره گیری شرکت ها، سهام‌داران، سرمایه گذاران و سایر ‌گروه‌های ذی نفع در استفاده از این مدل را برای کسب بازده مالی بالاتر در آینده، پیشنهاد کرد.

عنوان پایان نامه: مصطفی باغبانیان، ” بررسی ارتباط سرمایه فکری و عملکرد سازمانی صنعت بانکداری ایران: مطالعه موردی استان کردستان”، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، پاییز ۱۳۸۸٫

چکیده:

در اقتصاد نوین، سرمایه فکری تحت عنوان دارایی های نامشهود توصیف شده است که می توان آن را به عنوان منبعی برای مزیت رقابتی پایدار به کار گرفت. اجزای سرمایه فکری دارای اثرات متقابلی هستند که به خلق ارزش می انجامند. تحقیقات پیشین همبستگی مثبت و معنی داری بین سرمایه فکری و عملکرد سازمانی ارائه داده‌اند. هدف از این تحقیق تجربی، تحکیم این یافته ها و تحقیق ‌در مورد سه عنصر سرمایه فکری به عبارت دیگر، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری و روابط داخلی آن‏ها در صنعت بانکداری استان کردستان است. برای هدایت این تحقیق از پرسشنامه روان سنجی معتبری که نسخه اصلی آن اولین بار در کانادا تهیه و اجرا شده استفاده شده است. برای اکتشاف عوامل و بسط گویه های پرسشنامه از روش تحلیل مؤلفه‌ های اصلی (PCA) و روابط خطی ساختاری (LISREL) استفاده شده است. مدل برآورد شده نهایی، بیانگر اثرگذاری مثبت هر یک از اجزای سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی صنعت بانکداری است که به ترتیب سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری دارای بالاترین میزان اثرگذاری هستند.

تعریف متغیرها و داده ­ها

همان‌ طور که پیش تر هم گفته شد سرمایه فکری از مجموعه سرمایه های انسانی ، ساختاری، رابطه ای تشکیل شده است.

سرمایه انسانی : سرمایه های انسانی به قابلیت‌ها، مهارت‌ها و تخصص اعضای انسانی یک سازمان اتلاق می‌شود (مالکوم ، ۲۰۰۲).

سرمایه ساختاری : سرمایه‌ ساختاری دانشی است که: در پایان هر روزکاری در سازمان باقی می‌ماند، به کل سازمان تعلق دارد، و قابل تولید شدن مجدد و به اشتراک گذاشتن با دیگران است(مونریتسن ، ۲۰۰۲).

حقوق مالکیت فکری: یا همان حقوق مالکیت معنوی به مفهومی اطلاق می‏ شود که بر طبق آن از قانون از آفرینش های فکری افراد مانند کپی رایت، برند، فرانشیز و … حمایت می‌کند.

سرمایه‌مشتری(ارتباطی): سرمایه‌ ارتباطی، وابستگی‌های برون سازمانی مانند وفاداری‌مشتریان، حسن شهرت‌سازمان و روابط شرکت با تامین کنندگان منابع آن را شامل می‌شود.

عملکرد سازمانی: که طبق مدل خود شامل ۳ مؤلفه‌ بهروری ، ارزش بازار ، سودهی می‌باشد.

بهره وری: به مجموعه کارایی و اثربخشی گفته می‏ شود.

ارزش بازار: قیمتی است که یک دارایی در یک محیط رقابتی عرضه می‏ شود.

سودهی: اختلاف بین درآمد حاصله و هزینه ها که مجموعه هزینه های ثابت و متغیر است گفته می‏ شود.

ادبیات موضوعی تحقیق

مقدمه

توسعه­ اطلاعات در دهه­های اخیر، موقعیت های جدید را پیش روی افراد و ‌سازمان‌ها قرار داده است. از این رو تعاملات و ارتباطات گسترده جهانی توسعه یافته و تعاریف جدیدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بروز نموده است. در این میان، سازمآن‏های کسب و کار، بیشترین تاثیر را از وضعیت جدید پذیرا شده و خواسته یا ناخواسته، در مسیر این دگرگونی مداوم قرارگرفته، متحول شده، به انحلال و ادغام، یا پذیرش موقعیت های جدید روی آورده­اند. متناسب با این تغییرات موقعیتی، رویکردها و ادبیات جدیدی، چون: سازمان یاد گیرنده^[۱۸]، معماری سازمان^[۱۹]، سازمان مجازی ^[۲۰]و مهندسی مجدد ^[۲۱]و … بر بستر رهیافت اطلاعاتی پدیدار شده است. رهیافتی که از کد ژنتیک تا ایزومرها، از زبان شناسی تا کامپیوتر، و از کارکرد مغز انسان تا مدیریت سازمآن‏های کسب و کار را، تفسیر می‌کند.

۲-۲-۸ توسعه برند^[۳۸]

برند می­ تواند به گروه‌های جدید محصولات گسترش یابد. توسعه برند در موقع تطبیق با تغییرات محیطی و یا به دست آوردن سود و منفعت از یک برند قوی ضروری است. گسترش دارای منافع زیادی است. بسیاری از شرکت ها از توسعه برند به عنوان یک استراتژی استفاده ‌می‌کنند در واقع آن‌ ها از این استراتژی برای افزایش و اهرم سازی ارزش ویژه برند بهره می­ برند. امروزه از گسترش برند برای تأیید و مواجهه با تغییرات بازار استفاده می­ شود. برای بسط موفق برند هماهنگی آن با جوهره و تناسب آن با چشم انداز برند ضروری است. اگر برندی در راستایی غیر از آنچه که هسته اصلی آن است اقدام به گسترش گروه‌های محصولات و یا مشتریان بکند، در این صورت هردو در معرض خطر قرار می­ گیرند(مندزر^[۳۹]، ۲۰۱۴، ۳۰).

۲-۲-۹ تفاوت میان نام تجاری و علامت تجاری^[۴۰]

یک علامت تجاری عبارت است از یک اسم، اصطلاح، علامت، نشان یا طرح که با هدف شناسایی و تمیز دادن کالا یا خدمات به کار می رود و موجب متمایز شدن آن ها خواهد شد. یک نام تجاری به نوعی قسمتی از یک علامت تجاری است که قابل ادا کردن است ولی یک نشان تجاری را نمی توان به زبان آورد و تنها با آن کالا شناسایی می شود که دارای حقوق انحصاری یا کپی رایت می‌باشد و لذا کلیه حقوق نشر ، تکثیر و چاپ آن مشمول قوانین حقوقی خواهد شد. یک اسم تجاری در باره کیفیت کالا سخن گفته و لذا خریداران بر این اساس می‌توانند اطمینان داشته باشند که تحت این نام همواره کالایی مشابه با کیفیت کالای قبلی مصرف خواهند نمود، ‌بنابرین‏ کار تقسیم بازار بر اساس نام و نوع سفارش کالا برای فروشنده آسانتر خواهد بود. یک علامت تجاری موجب افزایش ابداع و نوآوری نیز شده و انگیزه لازم برای جستجوی ویژگی های جدید را به تولید کنندگان خواهد داد وسبب ایجاد در تنوع کالا و امکان حق انتخاب بیشتری برای مصرف کنندگان می‌گردد و با ایجاد رقابت بین مارک های تجاری مختلف به نوعی جنگ علائم تجاری را به وجود می آورد(متامنی^[۴۱]، ۲۰۱۳، ۲۶).

۲-۲-۱۰ ارزش نام و نشان تجاری^[۴۲]

در بازار،نام ها و نشان‏های تجاری،از نظر قدرت و ارزش با یکدیگر متفاوت‏اند. یک نام و نشان تجاری قدرتمند از ارزش زیادی‏ برخوردار است. اگر ویژگی های زیر وجود داشته باشد، نام ها و نشان‏های تجاری دارای ارزش بیشتری خواهند بود:

وفاداری‏ مصرف کنندگان، آگاهی مردم از این نام و نشان، پنداشت مشتری‏ نسبت به کیفیت، توجه و حمایت زیاد از جانب مصرف کنندگان و در کنار این ها وجود دارایی‏های دیگری مانند حق اختراع، علامت تجاری‏ و کانال‏های ارتباطی لازم است.یک نام و نشان تجاری قدرتمند به‏ عنوان یک قلم دارایی بسیار ارزشمند به حساب می ‏آید.که تعیین‏ ارزش آن مشکل است. ولی، بر اساس یک برآورد، ارزش نام و نشان‏ تجاری مارل بورو ۴۵ میلیارد دلار،کوکاکولا ۴۳ میلیارد دلار، ای‏بی‏ام ۱۸ میلیارد دلار و کداک ۱۳ میلیارد دلار است. معروف‏ترین نام ها و نشان‏های تجاری در دنیا که دارای‏ قدرت بسیار زیادی هستند،عبارتند از:

کوکاکولا،کمپبل،دیسنی،سونی،مرسدس بنز و مک‏دونالد.شرکتی که نام‏ و نشان تجاری ارزشمندی داشته باشد،در صحنه رقابت از امتیازات زیادی‏ برخوردار می شود.یک نام و نشان تجاری‏ قدرتمند باعث می شود که مصرف کننده‏ در سطح بالایی از آن آگاهی یابد و نسبت به‏ محصول وفادار شود.از آنجا که‏ مصرف کننده انتظار دارد فروشگاه‏ها محصولی با نام و نشان تجاری مورد نظر داشته باشند، خرده فروش ها نباید هزینه چندان زیادی، نسبت به رقم فروش، برای بازاریابی هزینه‏ نمایند. از آنجا که نام و نشان تجاری حیثیت و اعتباری بسیار در بر دارد، شرکت به آسانی می‏تواند بر تعداد و نوع محصولات خود، با آن نام و نشان تجاری بیفزاید، درست مانند موردی که کوکاکولا توانست محصول جدیدی به نام«کوکای رژیمی»به بازار عرضه کند(الیور^[۴۳]، ۲۰۱۴، ۶۲).

۲-۲-۱۱ نحوه عمل کردن استراتژی نام و نشان تجاری (برند)

۲-۲-۱۱-۱ گسترش دامنه محصول^[۴۴]

مقصود این است که شرکت اقلام‏ دیگری از نوعی کالا با همان نام و نشان تجاری، به شکل، رنگ، مزه، محتوا یا بسته‏بندی جدید عرضه کند. ‌بنابرین‏ شرکت «دانون» به‏ تازگی چند محصول جدید با همان نام و نشان تجاری عرضه کرد؛ هفت نوع ماست با مزه‏های مختلف،ماست بدون چربی و ماست در اندازه‏های بزرگ واقتصادی نیز عرضه نمود.اکثر فعالیت‏هایی که در راه عرضه محصول جدید رخ می‏ دهد بر همین اساس انجام می شود(پاپو^[۴۵]، ۲۰۰۶).

امکان دارد شرکتی هنگام گسترش دادن دامنه محصول برای تمام‏ خواسته های گوناگون مصرف کننده از تمام امکانات و ظرفیت های خود استفاده کند و یا اینکه تنها هدف، اختصاص دادن مقدار بیشتری از فضای‏ قفسه‏های فروشگاه‏های زنجیره‏ای به واسطه‏ها باشد. گسترش دامنه‏ محصولات ریسک‏هایی نیز به همراه دارد. شاید گسترش بیش از حد نام تجاری باعث شود که نام مذبور معنی ویژه خود را از دست‏ دهد. درگذشته هنگامی که مشتری معینی تقاضای کوکاکولا می‏کرد می‏توانست به یک شیشه شش انسی دست پیدا کند. امروزه شرکت فروشنده باید از مشتری بپرسد آیا خواهان نوشابه‏های‏ سابق است یا نوشابه‏های جدید؟نوشابه عادی یا نوشابه رژیمی؟ شیشه‏ای یا قوطی فلزی؟ریسک دیگر این است که امکان دارد گسترش دادن محصولات باعث شود که کالای مورد بحث به تعداد کافی به فروش نرسد و هزینه‏ های مربوط به تبلیغات را جبران ننماید. حتی هنگامی که این اقلام فروش خوبی داشته باشد امکان دارد، این‏ فروش موجب کم شدن اقلام دیگر(از همین محصولات) شود. زمانی گسترش دادن دامنه محصولات کارساز واقع می شود که‏ بتواند بخشی از فروش شرکت رقیب را به خود تخصیص دهد و نه‏ آنکه موجب کاهش فروش اقلام دیگری از همین کالا شود (سادرلند^[۴۶]، ۲۰۱۰، ۳۱).

۲-۲-۱۱-۲ گسترش دادن دامنه نام و نشان تجاری^[۴۷]

مقصود این است‏ که برای محصولات جدید در گروه جدیدی از محصول از یک نام و نشان تجاری موفق استفاده به عمل آید. گسترش دادن نام و نشان‏ تجاری باعث می شود که محصولی به سرعت دارای شهرت شود و مردم سریعتر آن را بپذیرند. همچنین برای تبلیغات به هزینه‏ های زیاد نیاز ندارد(در مقایسه با محصولی که با نام و نشان جدید عرضه‏ می شود). از سویی دیگر استراتژی مبتنی بر گسترش دادن دامنه نام و نشان تجاری می‏تواند ریسک‏هایی داشته باشد(تسکاتوس^[۴۸]، ۲۰۰۹، ۲۶).

۲-۲-۱۱-۳ نام و نشان چند گانه تجاری^[۴۹]

1. جستجوی راهکارهایی جهت بهبود عملیات اصلی شرکت.

شرکت‌ها معمولاٌ خط‌مشی‌های رشد را با توجه به وضعیت خود در بازارهای رقابتی انتخاب می‏ کنند برخی از این خط مشی‌ها عبارت‌اند از: توسعه عملیات و فعالیت فعلی شرکت، ایجاد عملیات جدید، انجام تحصیل‌های تجاری و ترکیب با سایر شرکت‌ها، توجه به رضایتمندی مشتریان، افزایش سهم شرکت از بازار و به تبع آن افزایش میزان فروش شرکت، خرید دارایی‌های جدید (زوک و روقرز،۲۰۰۱).

۲-۸- خط مشی نقدینگی شرکت:

فعالیت‌هایی که شرکت‌ها انجام می ‏دهند معمولاٌ به سه دسته تقسیم می ‏شوند، فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه‏گذاری و فعالیت‌های تأمین مالی. به رغم تفاوت‌های مهمی که این سه دسته فعالیت دارند، یک ویژگی مشترکشان این است که انجام آن‌ ها موجب ورود و خروج وجه نقد از شرکت می‏ شود. به عبارت دیگر انجام این فعالیت‌ها از یک طرف مستلزم صرف وجه نقد (خروج وجه نقد) است و از طرف دیگر در آینده جریان‌های نقدی به شرکت وارد خواهد شد. جریان نقدی در خصوص فعالیت‌های سرمایه‏گذاری و تأمین مالی در بلندمدت صورت می‏ گیرد لذا قابلیت برنامه‌ریزی بیشتری دارند، در حالی که فعالیت‌های عملیاتی معمولاً در کوتاه مدت انجام می‏ شود و ورودی جریان نقدی آن‌ ها هم در کوتاه مدت صورت می‏ گیرد.

قدرت نقدینگی یک شرکت عبارت است از توانایی انجام تعهدات کوتاه مدت شرکت.

حاصل فعالیت‌های عملیاتی که در دوره عملیات انجام می‏ شود در قالب ارقام حسابداری همچون مانده وجه نقد، مانده مطالبات، مانده موجودی کالا و مانده حساب‌های پرداختنی نشان داده می‏ شود. تعهدات کوتاه مدتی که طی دوره جاری ایجاد می‏ شود می‏بایست از محل دارایی‌های جاری که طی این دوره ایجاد می ‏شوند، پرداخت شود. توانایی شرکت در پرداخت به موقع بدهی‌ها نشان دهنده قدرت نقدینگی شرکت می‏ باشد. ‌بنابرین‏ می‏توان گفت قدرت نقدینگی مناسب برای شرکت‌ها یکی از عوامل مهم و اساسی در موفقیت برنامه های استراتژیک شرکت است (چاسوس و السن،۲۰۰۷، ص ۳۱).

۲-۸-۱- نگرش‌های مختلف راجع به اندازه ‏گیری نقدینگی:

نگرش‌های مختلفی راجع به اندازه ‏گیری نقدینگی و مبانی اندازه ‏گیری مذکور وجود دارد که آن‌ ها را می‏توان در سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:

۱- برخی از نویسندگان مدیریت مالی برای نشان دادن توانایی شرکت در انجام تعهدات کوتاه مدت صرفاً وجه نقد و اوراق کوتاه مدت قابل فروش را مورد توجه قرار می ‏دهند. این نویسندگان سایر دارایی‌های جاری از جمله موجودی کالا و مطالبات را در تعیین وضعیت نقدینگی مؤثر نمی‏دانند.

۲- برخی دیگر از نویسندگان کلیه دارایی‌های جاری اعم از دارایی‌هایی که کاملاً نقد یا شبه نقد هستند و دارایی‌هایی که نقد نیستند ولی قابلیت نقد شدن در دوره های کوتاه مدت را دارند در تعیین وضعیت نقدینگی شرکت مؤثر می‏ دانند.

۳- عده‌ای دیگر از نویسندگان ضمن اینکه کلیه دارایی‌های جاری را مؤثر می‌دانند، همه امکانات و دارایی‌های شرکت را تعیین کننده وضعیت نقدینگی می‏ دانند. اگر شرکت دارایی‌های ثابت غیرعملیاتی داشته باشد که در کوتاه مدت بتواند به راحتی تبدیل به نقد شود، یا اگر شرکت دسترسی سریع به منابع مالی بانکی داشته باشد و یا فرصت استفاده از اعتبار در حساب جاری داشته باشد همگی بیانگر قدرت نقدینگی شرکت هستند (جهان خانی و طالبی،۱۳۷۸، ص ۹).

در این پژوهش به پیروی از چاسوس و السن (۲۰۰۷)، قدرت نقدینگی شرکت را بر اساس موجودی نقد و اوراق بهادار کوتاه مدت قابل فروش اندازه ‏گیری می‏ کنیم.

۲-۹- ساختار سرمایه و مفاهیم مربوط به آن:

سومین عاملی که بر معیارهای عملکرد شرکت‌ها می‏تواند اثرگذار باشد ساختار سرمایه شرکت است، ساختار سرمایه ترکیبی از بدهی و حقوق صاحبان سهام است که شرکت بدان وسیله به تأمین مالی دارایی‌های خود می‏ پردازد (شیرزاده،۱۳۸۱، ص ۱۰). در ادامه به طور مفصل ‌در مورد ادبیات ساختار سرمایه و تئوری‌ها و نظریه های ارائه شده ‌در مورد آن مطالبی ارائه می‏ شود.

امروزه درجه‏بندی شرکت‏ها از لحاظ اعتباری تا حدود زیادی به ساختار سرمایه آنان بستگی دارد و در واقع مبنای تولید و ارائه خدمات به نحوه تأمین و مصرف وجوه مالی وابسته است. از طرفی ساختار سرمایه هر شرکت هشدار اولیه‏ای درباره میزان مضیقه مالی شرکت است و لازم می‏ باشد در برنامه‏ ریزی استراتژیک شرکت‏ها و تعیین عوامل مؤثر بر کارایی تأمین مالی آنان مورد توجه جدی باشد. منابع تأمین مالی شرکت‏ها بر اساس سیاست تأمین مالی آن‌ ها به دو بخش منابع مالی درونی و منابع مالی بیرونی شرکت تقسیم می‏ شود. در منابع مالی درونی، شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تأمین مالی می ‏کند، یعنی به جای تقسیم سود بین سهام‌داران سود را در فعالیت‏های عمدتاًً عملیاتی شرکت برای کسب بازده بیشتر به کار می‏ گیرد و در منابع مالی بیرونی از محل بدهی‏ها و سهام اقدام به تأمین مالی می ‏کند.

شرکت برای اینکه بتواند تأسیس شود به سرمایه نیاز دارد و برای توسعه به مبالغ بیشتری سرمایه نیاز خواهد داشت. وجوه مورد نیاز از منابع گوناگون و به شکل‏های مختلف تأمین می‎‏شوند. ولی همه سرمایه را می‏توان در دو گروه اصلی قرار داد: وام و سهام.

تأمین سرمایه از محل وام دارای چندین نقطه قوت است: نخست بهره مشمول مالیات نمی‏ شود و همین امر باعث خواهد شد که هزینه مؤثر وام کاهش یابد و به ویژه اگر نرخ بازدهی حاصل از به کارگیری این منابع بیش از نرخ هزینه تأمین مالی آن باشد. دارندگان سهام عادی ‌به این دلیل که نرخ بهره و اصل بدهی بلندمدت ثابت و مشخص است، الزامی ندارند که وام‏دهندگان را نیز در این سود اضافی سهیم نمایند و سرانجام ‌به این دلیل که وام‏دهندگان دارای حق رأی نمی‏باشند، سهام‌داران می ‏توانند با پول‏ کمتر، کنترل بیشتری را بر شرکت اعمال نمایند.

از جنبه دیگر، بدهی‏های بلندمدت دارای نقاط ضعفی بدین شرح می‏ باشند: نخست آنکه بدهی‏های بلندمدت از یک سو تعهدات مالی برای شرکت ایجاد می‏ کنند و اتکاء بیش از حد به آن به افزایش اهرم مالی و به تبع آن به افزایش احتمال ورشکستگی و عدم پرداخت اصل و بهره وام منجر می‏ شود. مخصوصاً ‌در مورد شرکت‏هایی‏که از نظر موقعیت مالی در وضعیت مطلوبی به سر نمی‏برند. استفاده بیش از حد از بدهی‏های بلندمدت میزان تعهدات شرکت را سنگین‏تر کرده و باعث افزایش ریسک مالی و ورشکستگی سهام‌داران می‏ شود، به تبع این وضعیت تقاضا برای سهام شرکت در بورس کاهش می‌یابد که این امر خود باعث کاهش قیمت سهام و در نتیجه کاهش بازده سهام می‏ شود.

دوم، در برخی کشورها هرقدر نسبت وام بیشتر شود، ریسک بالاتر خواهد رفت و به تبع آن نرخ بازده مورد انتظار وام‏دهندگان و نرخ هزینه وام‏ها نیز افزایش می‏یابد که این امر می‏تواند مزیت ناشی از معافیت‏های مالیاتی را تحت‏الشعاع قرار دهد (بری گام و همکاران،۱۳۸۲).

‌بنابرین‏، این مسئله مطرح می‏ شود که شرکت‏ها چگونه اقدام به تأمین منابع مالی کنند تا بر سود و بازده سهام‌داران حداکثر تأثیر مثبت را بگذارند؟ عوامل متعددی از جمله ماهیت فعالیت و دارایی‏ها و نوع صنعت بر تأمین مالی شرکت تأثیر می‏ گذارند. به عنوان نمونه ماهیت فعالیت شرکت ممکن است به‏گونه‏ای باشد که جریانات نقدی ورودی به راحتی فراهم شود، در چنین موقعیتی استفاده از بدهی‏ها به جای سهام (تأمین مالی از طریق بدهی‏ها)، ارزان‌تر از سهام است و بر سود شرکت می‏افزاید.

۲- تدوین و برقراری معیارهای استاندارد عملکرد

در گام دوم، لزوم استانداردگذاری برای شاخص های ارزیابی جلوه می کند و تلاش و مطالعات علمی در زمینه استانداردگذاری ضروری است

۳- ابلاغ و اعلان نظرات و شاخص ها به ارزیابی شونده

متاسفانه در کشورما، معمولاً بدون اینکه ارزیابی شونده از شاخص های ارزیابی مطلع باشد، ناگهان با نمرات و قضاوت های ارزیابی روبرو می شود اگر هدف اساسی ارزیابی را رشد و توسعه ی ارزیابی شونده بدانیم، ‌بنابرین‏ ضرورت دارد که قبل از شروه دوره ی ارزیابی، انتظارات مورد نظر در قالب شاخص ها به سازمان اعلام گردد تا مدیران بتوانند با برنامه ریزی، سازماندهی، برقراری ارتباطات مناسب و سایر فرآیندهای مدیریتی، انتظارات را محقق نمایند.

۴- سنجش و اندازه گیری عملکرد واقعی

در این مرحله، فعالیت ها و دستاوردهای سازمان در ارتباط با هر شاخص مورد سنجش قرار می‌گیرد به منظور ارزیابی دستگاه‌ها به صورت واقعی لازم است ارزیابی کنندگان با گذراندن آموزش های تخصص، تجربه و تخصص لازم را کسب نموده تا دچار خطای رایج در ارزیابی نشوند و نتایج حاصل از ارزیابی آن ها، قابل اعتماد باشد.

۵- مقایسه عملکرد با استانداردهای هر شاخص

در گام پنجم،نتایج حاصل از سنجش عملکرد در برابر استانداردهای مربوطه مورد مقایسه قرار می‌گیرد در این مرحله، قوت و ضعف، فرصت ها و تنگناهای سازمانی در راستای حصول به اهداف مورد نظر شناسایی می‌شوند

۶- اعلان نتایج به دستگاه ارزیابی شونده و بحث در خصوص چگونگی حصول نتایج:

در این مرحله، نتایج حاصل از ارزیابی به اطلاع دستگاه رسانده می شود تا چنانچه ابهاماتی در خصوص چگونگی نتایج ارزیابی باشد، با بحث و بررسی، ابهامات رفع و حتی در صورت لزوم، تجدید نظر در نتایج صورت گیرد

۷- اقدام به منظور به کارگیری عملیات اصلاحی در راستای بهبود و توسعه عملکرد با توافق سازمان

گام هفتم در واقع چرخه ی تکمیل کننده ی نظام ارزیابی است هدف عمده ی ارزیابی بهبود و توسعه ی ظرفیت ها و عملکرد دستگاه های مورد ارزیابی است، تنها با وجود گام آخر قابل دستیابی است شکل بعدی(۲-۲) ارزیابی عملکرد را نشان می‌دهد لازم به ذکر است وجود حلقه ی بازخورد در واقع اثربخش شدن نظام ارزیابی را تضمین می‌کند (طبرسا،۹:۱۳۷۸).

اهداف سازمان

تدوین و تنظیم شاخص های ارزیابی عملکرد

تدوین و برقراری معیار(استاندارد) عملکرد برای شاخص ها

ابلاغ و اعلان انتظارات و شاخص های ارزیابی به سازمان

سنجش(اندازه گیری) عملکرد واقعی

مقایسه عملکرد با استانداردهای هر شاخص

اعلام نتایج به ارزیابی شونده و بحث در خصوص چگونگی حصول نتایج

اقدام به منظور به کارگیری عملیات اصلاحی(در صورت لزوم) به منظور بهبود و توسعه عملکرد سازمان مورد ارزیابی

شکل ۲-۲: ارزیابی عملکرد(طبرسا ،۹:۱۳۷۸)

۲-۱-۷- مفهوم ارزیابی عملکرد و مدل ها

عملکرد کار واقعی است که به منظور تضمین دستیابی سازمان به مأموریت‌ تعریف شده خویش، انجام می شود. عملکرد می‌تواند به عنوان توانایییک وسیله برای تولید نتایج در یک بعد با یک اولویت تعیین شده در رابطه با هدفی معین باشد.

‌بنابرین‏ ضروری است که ابتدا چیزی وجود داشته باشد که عملکرد آن قابل توجه باشد دوم آنکه یک بعد وجود داشته باشد که جالب باشد و سوم آنکه یک هدف برای نتیجه آن تعیین شود. وجود این سه عنصر تضمین می‌کند که عملکرد همان گونه که در بالا تعریف شده است موجود باشد. اما اندازه گیری عملکرد همچنین نیازمند یک اندازه برای بعد انتخاب شده است. در درون یک سازمان عملکرد سلسله مراتبی را دارا می‌باشد. این سلسله مرابت بر اساس موقعیت زمانیبرای فعالیت ها و وابستگی تصمیمات و اثر سطوح مختلف مدیریت به وجود آمده است این سلسه مراتب عبارتند :

• • سطح استراتژیک

• • سطح تاکتیکی

• سطح عملیاتی

اندازه های سطح استراتژیک تصمیمات مدیریت ارشد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در اکثر اوقات بخش وسیعی از عملکرد بر اساس سیاست ها، برنامه های ملی شرکت، رقابتی بودن و میزان نزدیکی به اهداف سازمانی را منعکس می‌کند.

سطح تاکتیکی شامل اختصاص منابع به منظور دستیابی به نتایج مشخص شده در سطح استراتژیک و اندازه گیری عملکرد برابر اهدافی است که باید به آن ها دست یافته شود. اندازه گیری عملکرد در این سطح یک بازخورد ارزشمند در تصمیمات مدیریت میانی به وجود می آورد.

اندازه های سطح عملیاتی و سنجه های آن نیازمند داده ها و ارزیابی های دقیق نتایج تصمیمات مدیریت سطح پایین هستند. ناظران و کارکنان برای تنظیم اهداف عملیاتی در تلاشند که در صورت رسیدن ‌به این اهداف، سازمان به سمت دستیابی به اهداف تاکتیکی هدایت می شود.

نیلی بیان می‌کند که اندازه گیری عملکرد یک فرایند عددی نمودن کارایی و اثربخشی فعالیتی است که به عملکرد منتهی می شود. در گذشته ، تمرکز بر روی اندازه گیری عملکرد مالی از قبیل حجم فروش، سود، بدهی و بازگشت سرمایه بوده است. این اندازه های مالی به شکل کامل با صلاحیت و مهارت مورد نیاز شرکت ها برای محیط کسب و کار امروزه تطبیق نمی کنند. تنها دانستن میزان سود خالص کافی نیست بلکه ضروری است که نیروی محرک در پس این موفقیت یا شکست توضیح داده شوند. علاوه بر این تحلیل این دلایل از دیدگاه گذشته، درک برتری های سازمانی مهم است که بالقوه موجب موفقیت کسب و کار در آینده خواهند شد. اشکال حسابداری به تنهایی بر روی عناصری که نتایج مالی آینده سازمان را به سمت موفقیت یا شکست هدایت می‌کند، تمرکزی ندارند. بسیاری از نشانگرهای کسب و کار دیگر (از قبیل کیفیت، رضایت مشتریان، ابتکار و سهم بازار) وجود دارند که می‌تواند همیشه وضعیت اقتصادی سازمان و جنبه‌های رشد را بهتر نشان دهد. ‌بنابرین‏ اندازه های عملکرد باید چیزی بیشتر از اعمال مالی باشند و به عنوان محرکی برای پرورش عملکرد نه تنها در قواعد مالی بلکه همچنان در جنبه هایغیرمالی شبیه به کیفیت، رضایت مشتریان ، ابتکار و نوآوری عمل نماید. شرکت ها به واسطه اندازه عملکردشان شکل می گیرند. اندازه های عملکرد نقشی حیاتی در فرموله سازی استراتژی های سازمان، ارزیابی دست یافته ها و پاداش اعضای سازمان بازی می‌کند. هنگامی که اندازه های مالی و غیرمالی در یک مدل در کنار یکدیگر شرکت می‌کنند، مدیران می‌توانند عملکرد را در چندین حوزه همزمان به منظور تصمیم گیری استراتژیک کارا به کار گیرند.