همان طور که ملاحظه می شود جرقه اصلی توجه به آموزش نیروی انسانی از زمان موج پیشرفت های عظیم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شکل گرفت، اگر چه ریشه آن در دهه ها و قرون قبل یافت می شود. این تحولات نه تنها شرایط لازم برای ورود به مشاغل مختلف را دگرگون ساخت. بلکه موجب شد بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی مدارک تحصیلی بالاتری را شرط ورود به مشاغل قرار دهند (میرزامحمدی، قاضی زاده، ۱۳۹۰، صص ۱۹۶-۱۹۵).
۲-۱-۱۴- تاریخجه آموزش کارکنان در ایران
در ایران نیز آموزش های سنتی به روش استاد-شاگردی انجام می شد و هر کس تمایل به آموختن حرفه ای را داشت نزد استادان آن فن شاگردی می نمود وآن حرفه را می آموخت اما به تدریج، با ایجاد تشکیلات وسازمان های رسمی برای بخش صنعتی، اداری وخدمات کشور آموزش کارکنان نیز ضرورت یافت. برای اولین بار کلاس هایی برای آموزش کارکنان گمرک و وزارت دارایی تشکیل گردید وسپس آموزشگاههایی در زمینه آموزش به فعالیت پرداختند. از سال ۱۳۲۷ برنامه های آموزش کارکنان جزء طرح های دولت قرار گرفت و دوره های آموزشی چندی به اجرا درآمد. وزارتخانه های مختلف با توجه به نیازهای خود اقدام به اجرای دوره های آموزشی گوناگون نمودند تا آنکه برای هماهنگی دوره های آموزشی کارکنان در بخش دولت، قانون استخدام کشوری در سال ۱۳۴۵ وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی را مکلف نمود تا با رعایت مقررات مذکور ادامه واجرای برنامه های آموزش و یا کار آموزی و مستخدمین خود را به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی برسانند. در سال ۱۳۴۹ طبق قوانین کار، صندوق کارآموزی برای آموزش کارگران ایجاد گردید که تحت نظارت وزارت کار و امور اجتماعی به آموزش در بخش صنعت پرداخت پس از آن در طرح های طبقه بندی و مشاغل اعم از دولتی و یا خصوصی به گذراندن دوره های آموزشی توجه بیشتری شد و ارتقای کارمندان منوط به گذراندن دوره های آموزشی گردید. بنابرین می بینیم که با گذشت زمان و با توسعه و گسترش سازمان های اداری و دولتی، لزوم آموزش کارکنان در بخش اداری وخدمات نیز ملموس گردیده و مدارس ومراکزی هم برای این نوع آموزش ها به وجود آمد. در خدمات دولتی، گذراندن دوره های خاص آموزش، ضروری اعلام گردید و احراز پاره ای از مشاغل مستلزم گذراندن دوره های آموزش خاص شد. بدین ترتیب آموزش فنون و روش ها وشیوه های فنی و اداری از آموختن به شیوه استاد-شاگردی به شیوه های رسمی و منظم تبدیل گردیده و حیطه وسیعی را دربرگرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به لحاظ تحولات عظیم در نظام سیاسی–اجتماعی وفرهنگی آموزش کارکنان چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در جمیع ابعاد بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت (علوی، ۱۳۹۱، ص ۲۰۳).
۲-۱-۱۵- ماهیت آموزش ضمن خدمت
آموزش یکی از ابزارهای اساسی مدیریت میباشد. مشروط بر اینکه برنامه های آموزشی در جهت تغییر و اصلاح کارکنان برای رسیدن به هدف های سازمان طرح ریزی شده باشد. مسلماًً مدیران با به وجود آمدن تغییرات روزافزون در ابزار و وسایل تولید و استفاده از روش های جدید باید فکر افزایش کارایی خود باشند. بخش عظیمی از افزایش کارایی مستقیماً در رابطه نزدیک با آموزش ضمن خدمت میباشد، در این راستا علاوه بر توجه به آموزش باید در نظر داشت که این مقوله به تنهایی راه گشای مسائل ومشکلات سازمان نمی باشد. شتاب گرفتن رخدادها، دامنه وسیع تغییرات، پیچیدگی روز افزون پدیده ها، خروج سریع روند حوادث از مسیر ومدار مطلوب وعدم توانایی تصحیح سیر این حوادث نامطلوب در صورت تأخیر در عمل و در نتیجه گسترش بحران، همه وهم ما را بر این میدارد که بیش از پیش بر آینده تسلط پیدا کنیم. برای آن باید آموخت که چگونه برآن مسلط شویم وآنرا اداره کنیم؟ ما در عصری زندگی میکنیم که در آن به علت شتاب رخدادها، آینده درازمدت به ما نزدیک می شود و فرصت عمل را کوتاهتر میکند؟
در حقیقت به منظور استفاده صحیح از تکنولوژی نوین وهماهنگ نمودن کارکنان با پیشرفت های علمی، ضرورت آموزش مداوم آشکار میگردد. آموزش نمی تواند صرفاً به آنچه در ابتدای کار به کارمند آموخته می شود محدود گردد و باید امری مداوم و مستمر باشد (Orangi, Gholtash, 2013, p 97).
آنچه که دانش نوین را از تعلیم و تربیت سنتی جدا میکند، تعبیر فکر تربیت اولیه ( آموزش در محدوده زمانی خاص) به آموزش مدوام در طول زندگی است. امروزه آموزش وپرورش به تعلیماتی که در ابتدای کار به افراد داده می شود محدود نبوده و پیشرفت وشکفتگی تمام امکانات موجود بشری را مد نظر دارد. آموزش صرفاً انجام دادن بعضی مقاصد و تحقق برخی آرزوها نیست بلکه مجموعه ای است از حرفه های دشوار وفرآیندهایی که بر فنون مخصوصی استوار هستند. ما باید به دنبال یک آموزش مستمر وفراگیر باشیم. بدین معنی که در یک مجموعه تولیدی همه زیر پوشش آموزش باشند، اعم از کارگر، کارمند، مدیر وغیره وکسی فکر نکند کارش اهمیت ندارد یک عضو مجموعه تولیدی هر که میخواهد باشد باید در جریان مستمر آموزش قرار گیرد وپس از یک دوره آموزشی رها نشود.کنت تی بایرز؛ آموزش را جزئی جدایی ناپذیر از زندگی انسانها میداند، وی در این باره میگوید :
[چهارشنبه 1401-09-30] [ 04:21:00 ب.ظ ]
|