پژوهشی در ارتباط با صفات شخصیتی با سوء مصرف توسط فرانکن و موریس^[۹۴](۲۰۰۶) نشان داد مصرف الکل و مواد به طور مثبت با ویژگی شخصیت سیستم فعال ساز رفتاری (BAS) و تاحدی به طور منفی با ویژگی شخصیتی سیستم بازداری رفتاری(BIS) همبسته است.

از سوی دیگر، برخی پژوهش‌ها نیز سندروم نقص پاداش^[۹۵] را به عنوان یکی ازعوامل دخیل در بروز اختلال سوء مصرف مواد معرفی کرده‌اند و از آنجا که مبنای عصب زیست شناختی سیستم فعالساز رفتاری مسیرپاداش دوپامینرژیک است، در سندروم نقص پاداش، کاهش میزان انتقا ل دهنده عصبی دوپامین در سوء مصرف برخی موادهمچون کوکائین، الکل و در قماربازی بیمارگون نقش بسزایی دارد (باویرات و اسکاربرمن^[۹۶]، ۲۰۰۶).

۲-۵ جمع بندی

به طورکلی میتوان نتیجه گرفت با توجه به اینکه در بسیاری از مطالعات به تاثیر هیجانات و سبک‌های ابراز هیجان وسیستم‌های مغزی رفتاری در اعتیاد را گزارش داده‌اند واینکه افراد وابسته به مواد روانگردان و وابسته به ‌اینترنت اغلب دارای مشکلات و تعارضات هیجانی و درونی، ناتوانی در کنترل هیجانات گوناگون (به ویژه هیجانات منفی )تکانه‌های برون ریزی، مشکل در ابراز وجود، عزت نفس پایین، احساس بی کفایتی، ضعف روانی واخلاقی و خودمحوری، مهارت‌های مقابله‌ای پایین جهت چالش و حل مشکلات، عدم انطباق با موقعیت‌های زندگی و غفلت از موضوعات عملی وارتباط با مردم، هستند(جدیدی و بهاری، ۱۳۸۷) همچنین این یافته ها با یافته ­های پژوهش‌های پژوهش تمنایی فر و همکاران (۱۳۹۱) وهاردی وییتی (۲۰۰۷)، گامبور و اس (۲۰۰۸) همخوانی دارد واز آنجا که یکی از اهداف این پژوهش بررسی رابطه کنترل هیجانی و نشانگان اعتیاد به اینترنت می‌باشد و از آنجا که ملاک‌های اعتیاد به اینترنت همپوشی بسیاری با اعتیاد دارد به نظر می‌رسد سیستم‌های مغزی رفتاری و سبک‌های ابراز هیجان با نشانگان اعتیاد به اینترنت می‌توانند پیش بین مناسبی برای نشانگان اینترنت باشند فرضیات مختلفی ‌در مورد عوامل مؤثرو دخیل در رفتارهای اعتیادی و در نهایت صدمه روحی روانی نوجوانان بیان شده است، باشد تا با شناخت عوامل مؤثر در افزایش یا کاهش میزان مشکلات رفتاری در نوجوانان بتوانیم در جهت پیشگیری ازاعتیاد وسایر اختلالات روانی و در نهایت بهداشت روانی کشور گام برداریم. نتایج پژوهش‌های انجام شده در داخل و خارج از کشور و برروی گروه‌های سنی و جنسی و قومی متعدد، حاکی از آن است که اعتیاد اینترنتی دارای آثار و پیامدهای منفی و چندگانه جسمانی، روانی، اجتماعی و برای کاربران افراطی است.

فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱ روش پژوهش

روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و همبستگی است. که رابطه متغیرها ‌بر اساس هدف تحقیق تحلیل می‌گردد. پژوهش‌های همبستگی ‌بر اساس هدف به سه دسته تقسیم می‌شوند :همبستگی دو متغیره ، رگرسیون ، تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس (سرمدو همکاران، ۱۳۸۵).

در پژوهش حاضر اعتیاد به اینترنت به عنوان متغیر ملاک می‌باشد، وکنترل هیجانی و ابرازگری هیجانی و سیستم‌های مغزی رفتاری به عنوان متغیر پیش بین در نظر گرفته شدند.

۳-۲ جامعه آماری پژوهش

یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه‌ای از واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولا در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت(صفت‌های ) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد (سرمدو همکاران، ۱۳۸۵).

جامعه در پژوهش حاضر عبارت است از کلیه دختران دبیرستانی مدارس کرج که در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ مشغول به تحصیل می‌باشند.

این دانش آموزان در مقطع تحصیلی اول، دوم، سوم، در یکی از گروه‌های علوم انسانی، علوم تحربی، عکاسی، گرافیک رایانه، بازاریابی، چاپ باتیک مشغول به تحصیل بودند که همگی در کرج ساکن بودند.

۳-۳ نمونه پژوهش و روش نمونه گیری

لیندمن^[۹۷](۱۹۸۳، نقل از هومن ۱۳۸۰)مطرح می‌کند که حجم گروه نمونه در مطالعات همبستگی دست کم باید ۱۰۰ نفر باشد.

همچنین کهن^[۹۸] و کهن (۱۹۸۳، نقل از هومن، ۱۳۸۰) اشاره می‌کند که با داشتن یک متغیر پیش بین حجم نمونه باید ۱۲۴ و با داشتن بیش از یک متغیر پیش بین ۱۸۷ باشد.

دانش آموزان به ‌عنوان یکی از مهم ترین ‌گروه‌های هدف آموزش رفتاری، بخش عظیمی از جامعه امروز کشورما را تشکیل می‌دهند به طوری که، پتانسیل آسیب پذیری جامعه را در زمینه استفاده صحیح از کامپیوتر و اینترنت بالا می‌برند. در روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای از آنجا که امکان تهیه لیستی از اعضای جامعه به صورت مستقیم امکان پذیر نبود ابتدا مناطق چندگانه کرج به عنوان گروه ها انتخاب شدند و بعد از آن چند منطقه به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس در این مناطق مدارسی به طور تصادفی شامل دبیرستان و هنرستان انتخاب شدند ،در مدارس نیز چند کلاس انتخاب شدند و پرسشنامه‌ها بین دانش آموزان کلاسها توزیع شدند. از مجموع ۲۲۰ پرسشنامه توزیع شده ،بعد از کنار گذاشتن پرسشنامه های مخدوش یا پاسح داده نشده ، تعداد ۱۹۶ پرسشنامه وارد تحلیل نهایی شدند.

۳-۴ توصیف ابزارهای پژوهش

برای گردآوری داده ها از ابزارهای زیر استفاده شد:

۳-۴-۱ پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT)

ابزارهای بسیاری برای سنجش اعتیاد به اینترنت ابداع شده است که مشهورترین آن‌ ها پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ است. پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT) در سال ۱۹۸۸ توسط کیمبرلی یانگ ساخته شد و در زمینه سنجش اعتیاد اینترنتی مورد استقبال بسیاری قرار گرفت. سوالات این آزمون بر اساس ملاک‌های DSM-IV-TR برای اختلال قماربازی بیمارگون طراحی شده‌اند چرا که گمان می‌رود اختلال اعتیاد به اینترنت شباهت زیادی با اختلال قماربازی بیمارگون دارد. این پرسشنامه دارای ۲۰ سوال است و تعیین می‌کند که آیا استفاده بیش از حد از اینترنت بر جنبه‌های مخنلف زندگی فرد اثر گذاشته است یا خیر. هر سوال در یک طیف لیکرت از ۱ تا ۵ نمره گذاری می‌شود. در نهایت نمرات کل فرد با همدیگر جمع می شود . هرچه نمره فرد بالاتر باشد ، اعتیاد به اینترنت شدیدتر است.

یانگ (۱۹۹۸) اعتبار درونی آزمون را بالاتر از ۹۲/۰ گزارش و تأکید ‌کرده‌است که آزمون قابلیت تشخیص بالینی افراد معتاد به اینترنت را دارد. در ایران (علوی و همکاران، ۱۳۸۹)آلفای کرونباخ آزمون را ۷۰/۰ محاسبه کردند و بر روایی محتوای آن تأکید کردند. این پژوهشگران گزارش کردند آزمون اعتیاد اینترنتی یونگ در جامعه ایرانی ویژگی‎های روان‌سنجی مطلوبی دارد و از آن می‌توان برای غربالگری و تشخیص بالینی کاربران اینترنتی معتاد از عادی استفاده کرد. همچنین در پژوهش حاضر آلفای کرونباخ پرسشنامه ۷۷/۰ به دست آمد.

۳-۴-۲ مقیاس BIS/BAS کارور و وایت

این پرسشنامه که در ۱۹۹۴ و توسط کارور و وایت تهیه شده ۲۰ ماده دارد که BIS (هفت ماده) و ۱۳ BAS ماده را در برمی گیرد.

مقیاس سیستم های بازداری/فعال سازی رفتاری (کارور و وایت، ۱۹۹۴) شامل ۲۰ پرسش خود گزارشی و دو زیرمقیاس است: زیر مقیاس BIS و زیر مقیاس BAS در قسمت زیر این دو زیر مقیاس توضیح داده شده اند: زیر مقیاس BIS در این پرسشنامه شامل هفت آیتم است که حساسیت سیستم بازداری رفتاری یا پاسخدهی به تهدید و احساس اضطراب هنگام رویارویی با نشانه های تهدید را اندازه می‌گیرد.