۳٫ اینترنت

استفاده از پایگاه های مفید علمی در حین تدریس و همسو با اهداف تدریس، کمک های فراوانی به معلم و درک بهتر مطلب می کند؛ مثلا ً در درس هایی مانند: علوم، زمین شناسی، زیست شناسی و… می توان در حین تدریس از موتورهای جستجوگر مدد گرفت و تصاویر و اطلاعات روز دنیا ‌در مورد آن مطلب را به دست آورد و در همان لحظه، برای فراگیر به نمایش گذاشت. یا برای حل تمارین دروس از پایگاه‌هایی مانند: nli.ir که کتب درسی را به صورت فلش درون خود جای داده، استفاده نمود و تمارین را به صورت خیلی جذاب حل نمود. این امر نیز باعث بازخورد سریع و خودارزیابی برای دانش آموز خواهد شد. از دیگر مزایای استفاده از این فناوری می توان به معرفی پایگاه های اینترنتی ارزشمند و روش بهره برداری از آن ها در امر پژوهش اشاره نمود.

۴٫ نرم افزارها و بازی‌های رایانه ای

می‌توان برای تدریس دروس استفاده مطلوبی نمود؛ مثلاً از نرم افزارها و بازی‌هایی که به صورت متنوع و با محیطی جذاب طراحی می‌شوند، می‌توان برای دروسی چون ریاضی و علوم را به صورت بازی و نمایش طراحی نمود تا معلمان بتوانند از آن ها در امر تدریس استفاده نمایند. معلم نیز می‌تواند این نرم افزارها را به دانش آموزان معرفی نمایند تا آن ها نیز برای درک بیشتر و بهتر مطالبِ تدریس شده، در خانه به تمرین ‌در مورد آن بپردازند. در طراحی این گونه نرم افزارها باید سطح تحصیلی و سن دانش‌آموزان را مورد توجه قرار داد.

۲-۴- وظایف نهادهای مسئول

استفاده از فناوری های روز دنیا در کلاس درس، نباید مانعی برای فعالیت معلم باشد. معلم نباید فقط پشت میز نشسته و از طریق رسانه ها مطلب درسی را تدریس نماید؛ زیرا این امر باعث می شود که کلاس یکنواخت شده و دانش آموزان خسته شوند. معلم باید به کلاس تنوع ببخشد تا محیط کلاس ملال آور نشود.

۱٫ آموزش و پرورش

‌در مورد این بحث، مطالب فراوانی گفته شده و به چاپ رسیده است؛ ولی هنوز عملا ً کاری در این مورد صورت نگرفته و فقط در قالب کلمات خودنمایی می‌کنند. این مهم حاصل نخواهد شد، مگر با همکاری و همیاری وزارت آموزش و پرورش، خانواده ها و سازمان ها و نهادهای فرهنگی. در این میان، مهم ترین وظیفه را آموزش و پرورش به عهده دارد که باید نظام تعلیم و تربیت را به سوی فضای فناوری سوق دهد و لوازم و امکانات و بودجه های لازم را برای این پیشرفت علمی که به پیشرفت جامعه منتهی می شود، فراهم سازد. این کار، نه تنها هزینه محسوب نمی شود، بلکه به سرمایه گذاری مطمئن برای آینده کشور مبدل خواهد شد.

۲٫ خانواده

وظیفه خانواده ها این است که فرزندان و اولیای مدرسه را در رسیدن به اهداف خویش یاری نمایند و همسو و همگام با مدرسه و مربیان گام بردارند.

۳٫ نهادهای فرهنگی

نهاد های فرهنگی نیز باید با تولید و ارائه پایگاه و نرم افزارهای مفید و مؤثر و ارائه آن ها به خانواده و آموزش و پرورش، به هدفی مطلوب در این عرصه دست پیدا نمود.

۲-۵- تعلیم و تربیت در عصر فناوری اطلاعات

با آغاز دوران مدرن در اروپا و ظهور اندیشمندانی مانند فرانسیس بیکن که بر روش علمی و تجربی تأکید داشتند ، این اعتقاد رواج یافت که انسان با عقل و خرد خود و استفاده از روش های علمی توانایی تسلط بر طبیعت و بهره برداری از آن را به دست می آورد. در این دوره ، فناوری به عنوان ابزار و وسیله ای در خدمت انسان تعریف می شد. در قرن بیستم با گسترش بیش از پیش فناوری مسائلی پیش آمد که تعریف فوق شاید نتوانست حق مطلب را ادا کند. از جملۀ این مسائل جنگ اتمی و مسائل مترتب بر آن بود.

مارتین هایدگر^[۶] ( ۱۹۵۴ ) ، فیلسوف آلمانی ، از جملۀ اولین افرادی بود که به طور عمیق به بحث فناوری پرداخت . از نظر او ، اگرچه فناوری به عنوان ابزار درست است ، ولی این تمام واقعیت نیست . به اعتقاد او، فناوری امری خنثی نیست ، بلکه توعی انکشاف ( آشکارسازی ) ، تعرض به طبیعت ، ذخیرۀ انرژی و تبدیل و توزیع آن است . انسان در این فرایند خود نیز ممکن است قربانی شود. به عبارت دیگر ، فناوری باعث می شود انسان از هستی خویش غافل شود و با اشتغال به تفکر فناورانه ، خود را فراموش کند. در کل باید گفت : فناوری تنها وسیله و ابزار صرف نیست که در خدمت انسان باشد، بلکه ممکن است انسان را تحت تسلط خود بگیرد. به قول هایدگر : «فناوری راهی است که با آن جهان برای ما آشکار می شود، اما به تنهایی این قدرت را دارد که دیگر راه های آَشکارسازی را دور بیندازد!».

فناوری اطلاعات از جدیدترین فناوری هاست که تقریباً در تمامی عرصه های بشری نفوذ ‌کرده‌است. نمود آن را می‌توان در رادیو و تلویزیون ، مطبوعات و به طور ویژه در اینترنت دید که خود جهان دیگری برای انسان فراهم آورده اند و از آن ها به جهان مجازی ، فضای دیجیتال و فضای سایبری یاد می‌شود. اینترنت منشاء تحول بزرگی در زندگی انسان امروزی شده است. فلوریدی^[۷] ( ۲۰۰۹ ) ، فیلسوف و نظریه پرداز عرصۀ اطلاعات، با اشاره به انقلاب کپرنیکی ، نظریۀ داروین ، و نظریۀ فروید ، که تغییرات بزرگی را در جهان سبب شدند ، از عصر اطلاعات به عنوان « انقلاب چهارم » یاد می‌کند. به نظر او انقلاب و دگرگونی بزرگی در عرصۀ زندگی بشر در حال وقوع است. او همچنین معتقد است که در آیندۀ نزدیک تمام زندگی به صورت دیجیتالی و آنلاین در می‌آید و بشر « زیست اطلاعاتی » خواهد داشت و زیست اطلاعاتی با مفهوم«بودن» یکی خواهد بود . یعنی ما به طور کلی در این فضا خواهیم بود و بعد زمان و مکان برای ما از بین خواهد رفت( فلوریدی ، ۲۰۰۷ ).

می توان گفت ، بودن در این فضا ، بخشی از بودن انسان امروزی شده است ، به طوری که انسان دنیایی غیر مادی و مجازی خواهد داشت. امروزه فضای مجازی فضایی شده است که تعاملات ، خرید و فروش ، گفت و گو ، سرگرمی و بسیاری از امور بشری در آن انجام می شود. به علاوه گسترش شبکه های اجتماعی مانند « فیس بوک» و غیره نیز باعث شده است که از طریق آن ها ، افراد وقت زیادی را صرف تعامل با دیگران کنند.

اینترنت نیز در کنار فایده های بی شماری ، ممکن است پیامد هایی غیر قابل پیش‌بینی برای انسان داشته باشد. فضای اینترنت یا جهان مجازی ویژگی های خاصی دارد که آن را از جهان واقعی متمایز می‌سازد. جهان مجازی چنان است که فرد در آن می‌تواند خودش نباشد ، هویت خود ، ملیت خود و حتی جنسیت خود را پنهان سازد و با هر کسی در هر کجایی ارتباط بگیرد. گفته می شود فردی در فضای مجازی یک و نیم میلیون دوست داشته است ( والترز و کپ^[۸] ، ۲۰۰۹ ). مشخص است که اکثریت قریب به اتفاق این دوستان بیگانه‌اند و فرد شناختی از آن‌ ها ندارد.