منبع: موهر و همکاران (۱۹۹۶)

مهم‌تر از همه اینکه، ارتباطات مبتنی بر همکاری به شرکت‌ها در ایجاد ارتباط با مشتریان خود کمک کرده و درعین‌حال به یادگیری از آن‌ ها کمک می‌کند. ‌بنابرین‏ در شرایط بازارهای صنعتی، ارتباطات مبتنی بر همکاری اشاره به دامنه ارتباط شرکت‌ها با مشتریان خود از طریق تعامل مکرر، مبنای متقابل و تماس عادی دارد و درعین‌حال عقلانیت را به عنوان ابزاری برای تأثیر بر آن‌ ها اتخاذ می‌کند. در این خصوص، ارتباطات مبتنی بر همکاری به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع رقابتی در بازارهای صنعتی مشاهده شده است.

بر این مبنا، چارچوب مفهومی ما اشاره می‌کند که ارتباطات مبتنی بر همکاری دارای دو مسیر برای تأثیر بر نتایج عملکرد روابط هست: دیدگاه روابط و دیدگاه مبتنی بر منابع.

جدول (۲-۴): دیدگاه روابط و دیدگاه مبتنی بر منابع

دیدگاه روابط

ارتباطات مبتنی بر همکاری به طور مستقیم بر نتایج عملکرد روابط تأثیر می‌گذارد. به‌ویژه ارتباط برای ایجاد روابط قوی‌تر به علت نقش ارتباط در انطباق با اهداف متقابل، حل اختلاف‌نظر و تعیین فرصت‌های مشارکتی اهمیت دارد.

دیدگاه مبتنی بر منابع (RBV^[42])

ارتباطات مبتنی بر همکاری به طور غیرمستقیم، بر نتایج عملکرد روابط از طریق نقش‌های تعدیل‌کننده قابلیت‌های مرتبط با بازار، تأثیر می‌گذارد، RBV به منشأ مزیت رقابتی سازمانی توجه دارد که ناشی از قابلیت‌های سازمانی باارزش هست.

منبع: ین چون چن (۲۰۱۳)

۲-۲-۲- قابلیت‌های مربوط به بازار

بازار گرایی یکی از جنبه‌های فرهنگ سازمانی است که در آن کارکنان بالاترین ارزش را به سودآوری بنگاه و نگهداری مشتری از طریق ایجاد ارزش برتر می‌دهند. بازار گرایی یک نوع هنجار رفتاری است که در سرتاسر سازمان گسترش یافته و از طریق نوآوری، پاسخگوی نیازهای حال و آتی بازار و مشتری است. شرکت‌های بازار گرا دارای مزیت رقابتی در سرعت ‌پاسخ‌گویی‌ به نیازهای بازار و مشتریان می‌باشند؛ همچنین در پاسخ به فرصت‌ها و تهدیدات بازار اثربخش عمل می‌کنند. ارزش محوری در بازار گرایی این است که سازمان را در مقابله با شرایط کسب‌وکار جدید آماده می‌سازد و می‌تواند اطلاعات لازم را از بازار به دست آورده و خود را آماده ‌پاسخ‌گویی‌ به نیازهای بازار کند. این نوع فرهنگ بازار گرایی زمانی برای سازمان به عنوان مزیت رقابتی مطرح است که غیرقابل تقلید، نادر و باارزش باشد (سلاتر^[۴۳]، ۲۰۰۱).

وی، در مقاله‌ای تحت عنوان “بازار گرایی در آغاز هزاره جدید” به دو نوع رفتار بازار گرایی اشاره دارد که عبارت‌اند از (سلاتر، ۲۰۰۱):

الف) رفتارهای سنتی بازار گرایی – نسل اول بازار گرایی: شرکت‌هایی که رفتارهای سنتی بازار گرایی دارند، بر شناخت نیازهای اظهارشده مشتریان در بازار توجه دارند و اقدام به ساخت کالاها و ارائه خدماتی می‌کنند که بتواند آن نیازها را برآورده سازد. شرکت‌های بازار گرا با بررسی نیازها و خواسته‌های مشتریان، شناخت خودشان را نسبت به آن‌ ها افزایش می‌دهند و می‌توانند کالاها و خدمات جدید را به‌تناسب بازار و مشتری ارائه دهند. در یک نگاه سطحی فعالیت شرکت‌های بازار گرا به نظر مفید می‌رسد، اما این نوع رفتارها بیشتر تمرکز بر ارضای نیازهای فعلی مشتریان دارد، به صورت انفعالی عمل می‌کند و به دنبال یادگیری غیرمنتظره است. مدیران و کارکنان فقط آنچه را می‌بینند که در منظر مشتریان جاری آنان قرار دارد و به ماورای آن توجهی ندارند. عیب این نوع رفتار بازار گرایی این است که باعث اضمحلال توانایی شرکت در نوآوری شده و به عنوان تهدیدی برای شرکت محسوب می‌شود. شرکت‌های بازارگرای سنتی از پژوهش‌های بازار برای شناخت نیازهای عینی مشتریان و از سنجش رضایت مشتریان برای شناخت مسائل و مشکلات آنان استفاده می‌کنند. این نوع رفتارها نمی‌توانند منجر به توسعه فرایندهای محصول جدید، نوآوری، یادگیری سازمانی و موفقیت در فروش محصول جدید باشد.

ب) رفتارهای مدرن بازار گرایی – نسل دوم بازار گرایی: نسل دوم شرکت‌های بازار گرا، خود را متعهد به شناخت نیازهای اظهارشده و نشده مشتریان، توانایی‌ها و برنامه های رقبا و ارزیابی اطلاعات بازار می‌کنند. این شرکت‌ها دائماً از طریق آگاه ساختن سازمان و هماهنگی فعالیت بخش‌های سازمان با یکدیگر، به ایجاد ارزش برتر برای مشتریان می‌پردازند.

شرکت‌های بازارگرای نسل دوم به طور وسیع به کنکاش بازار پرداخته، افق زمانی بلندمدت داشته و بیشتر در بازار نفوذ می‌کنند. تکنیک‌های پژوهشی نسل دوم شرکت‌های بازار گرا مشابه تکنیک‌های پژوهشی نسل اول شرکت‌های بازار گراست. البته نسل دوم شرکت‌های بازار گرا از تکنیک‌های دیگری برای شناخت نیازهای آشکار نشده مشتریان استفاده می‌کنند، مثلاً آن‌ ها از نزدیک، مصرف کالا و خدمات را مشاهده می‌کنند تا اینکه بتوانند اطلاعات لازم را از خواسته‌ها و نیازهای مشتریان کسب کنند. معمولاً این نوع اطلاعات به شیوه پژوهش‌های سنتی به دست نمی‌آید. در بازار گرایی جدید، شرکت‌های بازار گرا با مصرف‌کنندگان بالفعل و

بالقوه ارتباط نزدیک دارند و مصرف‌کنندگان را مشتریان بالقوه یا بالفعلی می‌دانند که دارای نیازهای ارضا نشده‌ای می‌باشند که نحوه برآوردن نیازهایشان را در بازار مورد مقایسه قرار داده و راه‌حل مطلوب جهت برآوردن آن نیازها را از شرکت انتظار دارند. شرکت‌های بازارگرای نسل دوم از تکنولوژی پیشرفته برای برقراری ارتباط با مشتری استفاده می‌کنند.

البته شرکت‌های بازارگرای نسل دوم نمی‌توانند به طور کامل نسبت به پویایی بازار و نوسان‌های آن اطلاع داشته باشند. ‌بنابرین‏ از یادگیری غیرمنتظره و اکتشافی برای دستیابی به نتایج مطلوب استفاده می‌کنند. این شرکت‌ها همواره یافته های خود را بر اساس دانش و بینش جدید اصلاح می‌کنند. نسل دوم شرکت‌های بازار گرا به دنبال کشف بازارهای ناشناخته می‌باشند. تجدید ساختاری این شرکت‌ها بر اساس محصولات و بازارهای جدید است. تمام سیستم‌های اطلاعاتی شرکت‌های بازارگرای نسل دوم در جهت ایجاد تجربه رضایت‌بخش برای مشتری، جمع‌ آوری اطلاعات مربوط به مشتری و انجام اصلاحات لازم در این زمینه سازمان‌دهی شده است. در این دوره برای بسیاری از جاسوسان صنعتی، داشتن اطلاعات پیرامون توسعه محصول جدید، نحوه ایجاد ارزش برای مشتری شرکت‌های رقیب، مشکل چندانی محسوب نمی‌شود. آن‌ ها به‌سادگی قادر می‌باشند رضایت مشتری و رفتار خرید او را ارزیابی کنند. با این اوصاف بازار گرایی یک نوع فرهنگ‌سازی سازمانی است که رفتارهای فردی را جهت ایجاد ارزش برتر برای مشتری فراهم ساخته و درنهایت منجر به عملکرد بهتر برای سازمان می‌شود (نارور^[۴۴] و همکاران، ۱۹۹۰).

گفتار سوم- مصادیق نقض اساسی قرارداد :

در این گفتار در قالب چند بند به بررسی مصادیق نقض اساسی قراردادمی پردازیم.

بند اول- عدم تسلیم مبیع یا تأخیر در آن

عدم تسلیم مبیع به طور مطلق نقض اساسی تلقی می‌شود، ولی تأخیر در تسلیم مبیع وقتی نقض اساسی به شمار می‌آید که زمان تسلیم مبیع برای خریدار اساسی بوده و تسلیم بعد از آن تاریخ برای او فایده‌ای نداشته باشد (وحدت مطلوب) . در این صورت، تأخیر در تسلیم مبیع برای مشتری حق فسخ ایجاد می‌کند .

اهمیت تاریخ تسلیم برای خریدار، از قرارداد، یا سایر اوضاع و احوال، قابل تشخیص است . به عنوان مثال، وقتی به صراحت در قرارداد ذکر می‌شود که تسلیم باید در تاریخ معین صورت گیرد، فرض می‌شود که تاریخ تسلیم مهم و اساسی است ؛ یا در مورردی که کالای حساس یا فاسد شدنی فروخته
می شود، تاریخ تسلیم جنبه اساسی دارد . در هر حال تأخیر در تسلیم، نقض اساسی تلقی نمی‌شود، بلکه این امر جنبه استثنایی دارد و برحسب مورد باید عمل شود .

برای این که تأخیر در تسلیم مبیع به طور قطع حق فسخ ایجاد کند، خریدار می‌تواند مطابق بند (ب) (۱) ماده ۴۹ ک. مهلت اضافی به فروشنده بدهد و بعد از انقضای آن، قرارداد را فسخ نماید . اما اگر چنین نکند، تنها تأخیر قابل ملاحظه در تسلیم کالا، نقض اساسی تلقی می‌شود . (جمعی از نویسندگان، ۱۳۷۴: ۲۰۴) (دکتر انصاری معین، ۱۳۸۷ : ۱۹۵) (صفایی و همکاران، ۱۳۹۰ : ۱۵۶)

بند دوم- امتناع از انجام تعهد تسلیم

هرگاه فروشنده در تسلیم مبیع تأخیر کرده و ضمناً احراز شود قصد انجام تعهد خود را ندارد، این تأخیر در تسلیم، نقض اساسی، تلقی می‌شود (ماده (ب) (۱) ۴۹ ک.) . در این فرض نیاز به گذشت زمان و تأخیر قابل ملاحظه در تسلیم نیست .

حتی اگر قبل از موعد تسلیم، فروشنده اعلام کند که قصد انجام تعهد را ندارد، خریدار حق دارد قرارداد را فسخ کند (ماده (۱) ۷۲ ک.) . امتناع فروشنده از انجام تعهد با اعلام این که انجام تعهد از ناحیه او غیرممکن است، یا قصد انجام آن را ندارد، احراز می‌شود .

در هر حال امتناع فروشنده از انجام تعهد باید به طور قطعی احراز شود . (دکتر انصاری معین، ۱۳۸۷ : ۱۹۸) (صفایی و همکاران، ۱۳۹۰ :۱۵۷)

بند سوم- غیرممکن شدن تسلیم مبیع

اگر تسلیم مبیع غیرممکن شود، مشتری حق دارد قرارداد را فسخ کند. چون انفساخ در کنوانسیون پیش‌بینی نشده، در این موارد، قرارداد خودبه خود منفسخ نمی‌شود، بلکه نیاز به اعلام فسخ از
ناحیه­ خریدار دارد.

بند چهارم- تسلیم کالای غیر منطبق (از لحاظ مادّی)

در صورتی که کالای تسلیم شده مطابق با قرارداد نباشد و این عدم مطابقت، نقض اساسی به شمار آید، مشتری حق فسخ قرارداد را دارد (ماده (الف) (۱) ۴۹ ک.) . در این فرض فسخ قرارداد منوط به وجود دو شرط است:

الف- مشتری عدم مطابقت را به فروشنده ابلاغ نموده باشد (ماده ۳۹ ک.)؛

ب- ردّ مبیع به فروشنده ممکن باشد (ماده (۱) ۸۲ ک.).

هرگاه فروشنده قبل از موعد، مبیع را تسلیم مشتری نماید و مبیع مطابق با قرارداد نباشد، به منظور رعایت حق ترمیم فروشنده (مواد ۳۷ و ۴۸ ک.) مشتری در صورتی حق فسخ دارد که:

الف- عدم مطابقت اساسی باشد ؛

ب- با توجه به ماهیت کالا، عیب آن غیرقابل ترمیم باشد .

هرگاه مبیع در سررسید، یا بعد از آن تسلیم مشتری شود، با احراز دو شرط فوق باز هم مشتری می‌تواند قرارداد را فسخ کند . ولی هرگاه عدم مطابقت، اساسی بوده ولی کالا قابل اصلاح و ترمیم باشد، مشتری حق فسخ ندارد، زیرا فروشنده توانایی ترمیم و رفع عیب را دارد، مگر این که مهلت سپری شده و فروشنده نسبت به رفع عیب اقدام نکند، یا اگر اقدام نموده، موفقیتی به دست نیاورد .

با این حال در موارد زیر علی رغم این که عدم مطابقت قابل اصلاح است، مشتری فوراً حق فسخ دارد: هرگاه تاریخ تسلیم مبیع برای خریدار اهمیت داشته و وحدت مطلوب باشد . در این فرض به صرف تسلیم کالای غیر منطبق با قرارداد و اساسی بودن عدم مطابقت، مشتری حق فسخ دارد ؛

1. 1. اگر رفع نقص سبب تحمیل زحمت نامتعارف به خریدار شده، یا عدم اطمینان او را نسبت به جبران هزینه های انجام شده توسط وی باعث گردد (ماده (۱) ۴۸ ک.) ؛

1. هرگاه فروشنده انصراف قطعی خود نسبت به اصلاح و رفع نقص مبیع را اعلام کند .

هرگاه عدم مطابقت کالا با قرارداد، اساسی و جدی نباشد، مشتری حق فسخ نخواهد داشت و اعطای مهلت اضافی به فروشنده برای رفع نقص و عدم انجام آن در این مهلت، اثری نداشته و برای مشتری جز ‌در مورد عدم تسلیم مبیع حق فسخ ایجاد نمی‌کند .

بند پنجم- تسلیم کالای غیر منطبق (از لحاظ حقوقی)

در موردی که کالا از نظر حقوقی غیرمنطبق با قرارداد است (مورد ادعا یا حق ثالثباشد)، در صورتی که فروشنده در مهلت معقول برای رفع نقص (عدم مطابقت) اقدامی نکند، نقض اساسی تلقی شده و مشتری حق فسخ دارد . (صفایی و همکاران، ۱۳۹۰ : ۱۵۷) (دکتر انصاری معین، ۱۳۸۷ :۱۹۶) (جمعی از نویسندگان، ۱۳۷۴ : ۱۸۹)

گفتار چهارم- تأثیر نقض اساسی قرارداد در انتقال ضمان در کنوانسیون:

در اینجا به بررسی این موضوع می‌پردازیم که آیا نقض قرارداد از ناحیه طرفین عقد بیع، اثری در انتقال ضمان دارد یا خیر ؟ ما این موضوع را در دو مورد بررسی می‌کنیم:

الف) نقض قرارداد از ناحیه مشتری

ب) نقض قرارداد از ناحیه فروشنده

بند اول- نقض قرارداد از ناحیه مشتری و تأثیر آن در انتقال ضمان:

نقض قرارداد از طرف مشتری که مستقیماً با تسلیم مرتبط است، خودداری از تحویل کالا است. این نقض در انتقال ضمان مؤثر است، زیرا در صورتی که مشتری در قبض مبیع قصور نماید و این قصور نقض قرارداد باشد، در حالی که کالا مشخص شده و در اختیار او نهاده شده باشد، ضمان به وی منتقل می‌شود، هر چند قبض واقعی کالا صورت نگرفته باشد (بند ۱ ماده ۶۹)

نقض دیگر قرارداد از جانب مشتری، ممکن است قصور در پرداخت ثمن باشد . در این فرض اگر فروشنده مبیع را تسلیم وی نماید، ضمان منتقل می‌شود . اما اکر بایع تسلیم مبیع را مشروط به تأدیه ی ثمن نماید، یا به بیان دیگر تا پرداخت ثمن از حق حبس استفاده کند و مبیع را تسلیم وی نکند (بند ۱ ماده ۵۸ ک.) . ضمان منتقل نمی‌شود، هر چند مشتری مرتکب نقض قرارداد شده باشد .

۱٫ عدم تطابق برنامه با توانایی برنامه‌ریز: یعنی انتظارات برنامه منطبق بر توانایی­ ها و امکانات فرد نباشد.

۲٫ عدم رعایت اصول و قواعد برنامه‌ریزی: فقط با خواستن، موفقیت برنامه تضمین نمی­ شود، بلکه آنچه موجب موفقیت برنامه می­ شود، علاوه بر اراده برنامه­ریز رعایت نکات فنی در چینش برنامه است.

۳٫ عدم پشتکار: برنامه­ ریزی به‌ خصوص در مراحل اولیه نیازمند اراده­ی قوی، پشتکار، جدیت و سماجت در پیگیری ‌می‌باشد. باید ‌به این واقعیت رسید که برای رسیدن به موفقیت باید زحمت کشید.

۴٫ انعطاف‌ناپذیری: بعضی­ها خود را گرفتار زندان برنامه‌ریزی ‌می‌کنند و کلیشه­ای رفتار ‌می‌کنند. درست است که رعایت نظم و برنامه­ ریزی و زمان‌بندی امور موجب موفقیت در برنامه است اما اگر اسیر زمان شویم و خود را در حصار بلند برنامه تصور کنیم آن برنامه لذتی برای ما ندارد و در نیمه­ی راه از حرکت بازمی‌ایستیم.

۵٫ احساس عدم نیاز به برنامه: بعضی­ها فکر ‌می‌کنند وقتی‌که می ­توانند بخوانند و نمره­ی خوب بگیرند دیگر چه نیازی به برنامه است. در حالی که اولاً برنامه­ ریزی مزایایی فراتر از گرفتن نمره­ی خوب دارد، مثلاً برنامه­ ریزی اضطراب را کم می­ کند و به زندگی و خود ما نظم می­دهد. ثانیاًً اهداف بلند مثل کنکور نیازمند برنامه­ ریزی است و هرگز نمی­ توان بدون برنامه­ ریزی در رقابت بزرگ پیروز شد.

۶٫ تغییر گریزی: بعضی از افراد غیرفعال و تغییر گریزند. آن‌ ها به روزمرگی عادت کرده ­اند و حاضر نیستند با تغییر شرایط به وضعیت ‌خود سر و سامانی بدهند. این عده تحمل مواجهه با واقعیت­های وجود خود را ندارند و حاضر نیستند با ضعف­ها و کاستی­های خود مواجه شوند و برای رفع آن­ها اقدام کنند. بدیهی است افرادی با این ویژگی فاقد خلاقیت و شجاعت و ریسک­پذیری بوده و به حداقل‌ها قانع‌اند و تحمل سختی را ندارند.

۷٫ ضعف اعتمادبه‌نفس: یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده برنامه، ضعف اعتمادبه‌نفس برنامه­ریز است. کسانی که از این نظر با مشکل روبه‌رو هستند، به نتیجه­ برنامه امیدوار نیستند و دچار شک و تردید می­باشند، قدرت گفتن نه به درخواست‌های نابجا را ندارند، به توانایی‌های خود ایمان ندارند، معمولاً به دیگران وابسته هستند و به همین دلیل مسئولیت پذیر نمی­باشند. این افراد اراده­ی کافی برای طی کردن مسیر برنامه ندارند (مهدوی،۱۳۹۱).

دو علت مهم بی‌رغبتی به برنامه‌ریزی، الف. تصور منفی از برنامه‌ریزی ب. تجربه منفی از برنامه­ ریزی.

الف- تصور منفی از برنامه‌ریزی

این دانش ­آموزان فکر ‌می‌کنند که برنامه­ ریزی بدین معنا است که خودشان را اسیر برنامه­ ریزی کنند و مجبور به اجرای موبه‌موی آن باشند و یا برگه­ای در دست داشته باشند و مرتب به آن نگاه کنند؛ ‌در صورتیکه این‌طور نیست و کسی هم تاکنون چنین تعریفی برای برنامه­ ریزی ارائه نکرده است. واقعیت برنامه­ ریزی این است که هر کس باید برای انجام فعالیت­های خود طرحی کلی داشته باشد تا بتواند آن فعالیت­ها را درزمانی که در اختیار او است، تقسیم کند تا هیچ­کدام جا نماند؛ ضمن این­که در هر برنامه استثنا وجود دارد و انعطاف‌پذیری جزء اصول برنامه‌ریزی است که به‌محض مواجه‌شدن با هر مشکل به فراخور زمان و مکان و شرایط خاصی که به وجود می ­آید، به‌تناسب تغییر لازم در برنامه داده می­ شود.

ب – تجربه منفی از برنامه­ ریزی

دسته دیگر، دانش­آموزانی هستند که قبلاً برنامه­ ریزی داشته اند، اما بنا به دلایلی در اجرای برنامه خود موفق نبوده­اند و این عدم موفقیت باعث زدگی آن‌ ها شده است و درنهایت، از برنامه‌ریزی تجربه منفی دارند و همین تجربه آن‌ ها نیز مانع برنامه­ ریزی مجدد آن‌ ها می­ شود؛ اما آن­ها باید متوجه باشند که اولاً برنامه‌ریزی دارای اصولی است که ابتدا باید این اصول شناخته و سپس با افراد مطلع مشورت شود تا آن اصول بیشتر روشن شود. دوم؛ متوجه باشند که درروند اجرای هر برنامه ممکن است مشکلاتی به وجود آید و این موضوع طبیعی است.

۲- روش­های مطالعه

– روش مطالعه «پس ختام»

یکی از بهترین و مؤثرترین روش­های مطالعه روش PQ4R است که در زبان فارسی «پس ختام» نام‌گرفته است. هرکدام از حروف «پ»، «س»، «خ»، «ت»، «ا» و «م» در کلمه «پس ختام» گویای یکی از مراحل آن است.

۱٫ پیش‌خوانی: این مرحله به منظور آمادگی و آشنایی کلی با مطالب است و رئوس هر فصل خوانده می­ شود.

۲٫ سؤال کردن: درباره مطالبی که باید خواند، سؤال طرح می­ شود تا فرد در ضمن مطالعه به آن‌ ها پاسخ دهد.

۳٫ خواندن: مطالب به منظور به خاطر سپردن خوانده می­ شود و روی مطالب بااهمیت توجه بیشتری می­ شود.

۴٫ تفکر: روی مطالب فکر می­ شود و ارتباط مطالب قبل و بعد و مسائل پیرامون آن تجزیه‌و تحلیل می­گردد.

۵٫ از پرگویی: مطالبی یاد گرفته‌شده، از حفظ گفته می­ شود تا فرد در جریان میزان یادگیری خود قرار گیرد.

۶٫ مرور: مطالب یاد گرفته‌شده و به‌ویژه مطالب بااهمیتی که قبلاً علامت‌گذاری یا در گوشه کتاب ­یادداشت شده، مرور می­گردد (مهدوی،۱۳۹۱).

– روش مطالعه SQ3R

۱. مرور یا بررسی رئوس مطالب^[۱۱۳]: ابتدا عناوین کلی یا رئوس مطالب هر فصل خوانده می‌شود.

۲٫ پرسش^[۱۱۴]: به پرسش­های هر فصل پاسخ داده می­ شود و با توجه به رئوس مطالب سؤال­هایی مطرح می‌گردد.

۳٫ خواندن^[۱۱۵]: با توجه به جداول، نمودارها و تفاسیر آن، متن به‌دقت خوانده می­ شود. در این مرحله خواندن باید به منظور به خاطر سپردن باشد و به کلمات و عبارت‌های درشت­تر، رنگی و متفاوت، دقت بیشتری می‌شود.

۴٫ از حفظ یا از برکردن^[۱۱۶]: مطالب خوانده‌شده را از برکرده، برای خود و دوستان بازگو کرده تا تسلط شما بیشتر و از فراموشی جلوگیری شود.

۵٫ دوره یا تجدیدنظر کردن^[۱۱۷]: درس­های یاد گرفته‌شده مرور و یادآوری می­ شود. معمولاً در این مرحله مطالب مهم یادداشت و علامت‌گذاری شده، مرور می­گردد (سیف،۱۳۸۹).

روش یازده­گانه

۱٫ مشخص کردن هدف مطالعه: هر درسی باهدف خاصی خوانده می­شوند، به همین علت قبل از شروع باید هدف مطالعه مشخص گردد.

۲٫ طرح سؤال: طرح سؤال موجب می‌شود تا حس کنجکاوی شما تحریک شود؛ به‌طوری‌که وقتی بدانید در مطالعۀ خود به دنبال چه چیزی هستید، به صورت خلاق و فعال مطالب را می­خوانید.

۳٫ بررسی اجمالی: در این مرحله، مقدمه، پیش گفتار، فهرست مطالب، عنوان فصول، نمودارها، تصاویر و … به صورت اجمالی بررسی می­گردد. این مرحله نباید زیاد طول بکشد.

۴٫ بررسی کلی: در این مرحله مطالب به‌طورکلی بررسی می­ شود و معلوم می‌شود که مطلب چیست؟

نوجوانان با انرژی پایین و میزان استرس بالا، به طلاق والدین پاسخ می­ دهند که تلاش برای کنترل

و حفظ کل خانواده است. درک عواملی که به جدایی والدین منجر شده و به یادآوردن استرس طلاق، ممکن است به توانایی نوجوان در حل مشکلات در خانواده صدمه بزند. کینگ^[۹۶]، تورسون^[۹۷] و آماتو (۲۰۱۴) معتقدند طلاق موجب افسردگی نوجوانان می­ شود، به نحوی که کمتر از زندگی لذت می­برند، بی­اشتهایی بر آنان چیره می­گردد و خسته به نظر می­رسند. روحیه وسواسی واضطراب، پرخاشگری
و عصیان، بی قراری، حسادت، سوء ظن و سماجت از دیگر حالاتی است که در بچه های طلاق از کودکی تا نوجوانی گسترده است.

۲-۱-۸-۵ جوانان^[۹۸] (۱۸سال به بالا )

حتی زمانی که کودکان به سن حوانی می‌رسند و دیگر با والدین شان زندگی نمی کنند ممکن است از طلاق والدین در رنج باشند. آن ها نسبت به رفاه والدینشان (بخصوص مادرشان ) نگران هستند و ممکن است دچار افسردگی شوند . احتمال فروپاشی زندگی زناشوئی در این دسته از افراد، زمانی که تشکیل زندگی می‌دهند و همچنین مشکلات مالی و اقتصادی، بیشتر است (کلارک استوارت، و برنتانو، ۲۰۰۶).

طلاق در هر شرایطی برای فرزندان سخت است اما فرزندانی که یک والد طردشان ‌کرده‌است
با چالش های خاصی روبرو هستند. طرد کردن شکلهای گوناگون دارد. آشکارترین شکل، والدی است که از خانه می رود و حاضر نیست هیچ تماسی با فرزندش بگیرد.

پس از آن، پدر و مادرهای غایبی هستند که هر از گاهی کارت تبریک تولد یا هدیه ای می‌فرستند ، تلفنی می‌زنند یا سالی یکبار، یکی دو روز به محل اقامت فرزندشان می‌ایند، شکل سوم طرد کردن به مرور زمان و به تدریج رخ می‌دهد و معمولاً والدی را در بر می‌گیرد که از خانه می رود و ازدواج می‌کند و آرام آرام از زندگی کودک خارج می شود.

احساسات شدیدی که در نتیجه طلاق حادث می شود، اگر با طرد شدگی همراه باشد بسیار شدید تر می شود و گاهی برای والدی که کنار فرزند مانده است، دشوار است تا به شیوه ای که برای کودک مفید است در این باره گفتگو کند. غالبا فرزندان طلاق در دوره جوانی، نمی‌توانند رلبطه صمیمانه‌ای با یک دوست همسر یا همکار خود برقرار کنند(آماتو،۲۰۰۱).

۲-۱-۸-۶ بزرگسالی

تحقیقات نشان می­دهد که مشکلات حاصل از طلاق می ­توانند تا بزرگسالی نیز ادامه یابند. مجموعه بزرگی از مطالعات نشان داده است که تجربه طلاق والدین در کودکی و نوجوانی خطر دامنه وسیعی
از مشکلات را در بزرگسالی پیش‌بینی می­ کند.

این مطالعات ادعا ‌می‌کنند افرادی که در کودکی طلاق والدین را تجربه کرده‌اند در بزرگسالی پیشرفت های تحصیلی و شغلی کمتر ( بیلایز^[۹۹] و گوتانر^[۱۰۰]، ۲۰۰۰)، مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیشتر و کیفیت زناشویی پایینتری دارند (ولچیک و دیگران، ۲۰۰۹). همچنین پژوهش‌ها دریافتند میزان شیوع مشکلات روانی در کودکان طلاق در مقایسه با کودکان عادی در سن ۲۳ سالگی، ۳۹درصد و در ۳۳ سالگی ۸۵ درصد بیشتر است (الدارآویدان^[۱۰۱]، حاج یحیی^[۱۰۲] و گرینبام^[۱۰۳]، ۲۰۰۹). برخی از فراتحلیلها نیز نشان می­ دهند که احساس بهزیستی کم، وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین، سلامت جسمانی کم، روابط هیجانی ضعیف با والدین مخصوصا پدر و احتمال بیشتر شکست در ازدواج، از پیامدهای بلندمدتی هستند که کودکان طلاق بعدا در بزرگسالی نیز تجربه خواهند کرد ( پدروکارول ،۲۰۱۱). همچنین در این زمینه مطالعه طولی انجام شده توسط والراستین^[۱۰۴] و کلی (۱۹۷۰) نشان داد که احساسات خشم، غمگینی و اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه ای که در کودکان طلاق دیده می­ شود، سالها پس از طلاق نیز در آن ها مشاهده می­ شود (هویت^[۱۰۵]، کوئن^[۱۰۶]، پدروکارول و آلپرت گیلیس^[۱۰۷]، ۱۹۹۰). برخی از این مشکلات که بعدها پس از طلاق نیز ادامه می­یابند در تکالیف رشدی دوره نوجوانی مانند خودتنظیمی، رفتار خودمختار، پیشرفت شغلی و تحصیلی و ایجاد روابط صمیمانه دخالت و آن ها را دچار مشکل ‌می‌کنند، لذا پژوهشگران گزارش ‌می‌کنند که کودکان طلاق در نوجوانی ۲تا۳ برابر بیشتر از دیگران مدرسه را ترک ‌می‌کنند و درگیر رفتار های ضداجتماعی و بزه­کارانه و ارتباط با دوستان ناسالم می­شوند(هترینگتون و استنلی هاگان، ۱۹۹۹) .

۲-۱-۹ اثرات طلاق بر کودکان

تجربه طلاق والدین برای اکثر کودکان رنج آور است در رابطه با میزان سازگاری کودکان با طلاق
و جدائی والدینشان از یکدیگر و تاثیرات طولانی مدت که این امر بر روی کودکان می‌گذارد، تا کنون مطالعات مختلفی توسط محققان انجام گرفته است. به عنوان مثال تاثیر طلاق والدین بر روی عواطف کودکان، روابط قبل از ازدواج^[۱۰۸] در آن ها، موقعیتهای اجتماعی – اقتصادی، باورهای شناختی و رفتاری آن ها و نیز بی اعتمادی آن ها نسبت به جنس مخالف (ویتون^[۱۰۹]، رودز^[۱۱۰]، استنلی^[۱۱۱] و مارک من^[۱۱۲]،۲۰۰۸)اولین مطالعات بالینی در این زمینه نخستین بار توسط والرستین^[۱۱۳] و کلی^[۱۱۴] صورت گرفت. آن ها نتایج مطالعات طولی خود را در سال ۲۰۰۰ منتشر کردند و نتیجه گرفتند که طلاق می‌تواند در طولانی مدت تاثیرات منفی بر روی کودکان داشته باشد به نحوی که در بیشتر موارد، اثرات منفی طلاق والدین تنها چند سال پس از طلاق در نوجوانی یا جوانی آشکار می شد و بیشتر این دسته از کودکان احساس تنهائی و انزوا می‌کردند و نمی توانستند روابط مطلوبی با دیگران برقرار کنند. اینده تاریک و مبهم این دسته از کودکان، متخصصات بالینی را بر آن داشت تا تمهیداتی در این زمینه بیندیشند(والرستین و کلی، ۱۹۹۸). ناسازگاری کودکان با طلاق والدین می‌تواند خود را در جوانب گوناگون زندگی نشان دهد. نظیر : عملکرد تحصیلی نامطلوب ، مشکلات رفتاری ، ناسازگاری روانشناختی، خود پنداره ی معیوب ، ناسازگاری اجتماعی ، روابط نامطلوب والدین فرزندی .

در جریان بررسی و مطالعه ‌در مورد تاثیر طلاق بر روی کودکان و نوجوانان، توجه ‌به این نکته حائز اهمیت است که تفاوت های فردی را باید در تاثیر پذیری فرزندان از طلاق والدین مد نظر قرا رداد. چنان که در برخی از کودکان و نوجوانان خانواده های طلاق افزایش مشکلات سازگاری دیده می شود اما در بعضی دیگر از آن ها عملکرد خوبی دیده می شود. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که والدین شان از هم طلاق گرفته اند نسبت به افرادی که چنین تجربه ای نداشته اند. روابط بین فردی ناکارآمدتری دارند. همچنین برخی از مطالعات نشان داده است که طلاق والدین می‌تواند تاثیرات روانشناختی بلند مدتی
بر روی کودکان بر جای بگذارد. نظیر افزایش بی اعتمادی نسبت به آینده شریک زندگی و یا انتظارات منفی راجع به تعهد سپردن به یک رابطه .(آماتو، ۲۰۰۰، هوزاگ و کنی^[۱۱۵]، ۲۰۰۲).

1. مقاومت درونی (I)

1. 1. p.Karli ↑

1. 1. Pseudorage ↑

1. 1. Delgado ↑

1. 1. Lobotomies ↑

1. 1. Sano ↑

1. 1. Bronson (F.H) ↑

1. 1. Bandura(A) ↑

1. 1. Mezio ↑

1. 1. Bender ↑

1. 1. Rof Carbalo ↑

1. 1. Angoisse ↑

1. 1. Freud ↑

1. 1. Freud ↑

1. 1. Liftinstinsts ↑

1. 1. Death In stincts ↑

1. 1. Libido ↑

1. 1. Irenaus Eibl – Eibes feldt (1963) ↑

1. 1. Zillman, Katcher , Milavaky (1977) ↑

1. 1. Albert Bandura (1973) ↑

1. 1. Konrd Lorenz (1966) ↑

1. 1. Catharsis ↑

1. 1. Geen quanty (1977) ↑

1. 1. Cline , Croft , Courrier (1973) ↑

1. 1. Leonard Berkowitz (1971) ↑

1. 1. Seymour feshbach ↑

1. 1. Shentobe (S.A) Soulairac (A)(1961) ↑

1. 1. Walters –g1975 ↑

1. 1. Bender(1960) ↑

1. 1. English a.s – pearson c.h (1961) ↑

1. 1. Noshpitz g.d (1961) ↑

1. 1. Megalomaniaque ↑

1. 1. Megalomaniaque ↑

1. 1. Briguel – Lamarre M(1969) ↑

1. 1. Ochonisky A (1963) ↑

1. 1. Relations Obgectales ↑

1. 1. Spitz R.A(1961) ↑

1. 1. Schentoub S.Asoulairac A(1961) ↑

1. 1. Fantasmes ↑

1. 1. Socker A(1969) ↑

1. 1. Haim A (1969) ↑

1. 1. Garma( 1952) ↑

1. 1. Dollard(1939) ↑

1. 1. Roger Barker – Tamara Dembo – Kurt Lewin (1941) ↑

1. 1. Gerome Frank (1945) ↑

1. 1. Despriation ↑

1. 1. Watts – Detitoit ↑

1. 1. Milkt- Bugelski (1948) ↑

1. 1. Thornton – gocobs (1971) ↑

1. 1. Beboro (1969) ↑

1. 1. Lacan (1959) ↑

1. 1. Robert Hamblion (1969) ↑

1. 1. Dreyfuss – DEBORAH go (1990) ↑

1. 1. CHILD SEXUAL ABUSE ↑

1. 1. Dor, shar –Netta- Mario (1990) ↑

1. 1. Learned helpess causal attribution and response to frustration ↑

1. 1. ROBERTS. GAIL(1993) ↑

1. 1. Ego ↑

1. 1. BALZANO- FREDERICA(1994) ↑

1. 1. Fuhrer (1994) ↑

1. 1. محمد تقی فرمهینی فراهانی (۶۵-۱۳۶۴) دانشگاه تربیت مدرس ( طرح پژوهشی ) ↑

1. 1. علیرضا مرادی (۱۳۶۵) دانشگاه تربیت مدرس ( پایان نامه ) ↑

1. 1. حیدر اسلامی – علی سالاری ( ۱۳۷۰) اداره آموزش و پرورش استان یزد ( پژوهشکده تعلیم و تربیت ) « طرح پژوهشی » ↑

1. 1. ابراهیم محسنی کهنه شهری (۱۳۵۰) دانشگاه علوم انسانی تبریز ( پایان نامه ) ↑

1. 1. علی اصغر احمدی ( ۱۳۷۰) مجله تربیت – پژوهشگده تعلیم و تربیت ( مقاله ) ↑

1. 1. Tolerance ↑

1. 1. Freed Man (1975) ↑

1. 1. سبقت الله هراتی زاده – محمد رضا زاده (۱۳۷۱) آموزش و پرورش استان خراسان ( طرح پژوهشی ) پژوهشکده تعلیم و تربیت ↑

1. 1. امیر هوشنگ حبیبی ۱۳۷۲ اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان – پژوهشکده تعلیم و تربیت ( طرح پژوهش ) ↑

1. 1. گلناز بخشی (۱۳۷۱) دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران ( پایان نامه ) ↑

   

1. 1. سیما کاهنی (۱۳۷۲) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – دانشکده پرستاری و مامایی ( پایان نامه ) ↑

1. 1. رحیم میر منصوری ( ۱۳۷۳) دانشگاه تربیت مدرس ( پایان نامه ) ↑

1. 1. شروین شمالی مهرماه و ‌آبان‌ ماه ۱۳۷۳ – مجله تربیت – پژوهشکده تعلیم و تربیت ( مقالات ) (۱و۲) ↑

1. 1. Gaclin and white (1983) ↑

1. 1. Hyde (1983) ↑

1. 1. Stability ↑

1. 1. Robins (1986) ↑

1. 1. الهه اخوان علیزاده ۱۳۷۴- مجله تربیت – پژوهشکده تعلیم وتربیت ( مقاله) ↑

1. 1. رحیم سبحانی (۱۳۷۵) آموزش و پرورش استان لرستان – پژوهشکده تعلیم وتربیت ( طرح پژوهشی ) ↑

1. 1. محسن ایمای خرداد ۱۳۷۰ مجله تربیت دوره ششم شماره –۹ پژوهشکده تعلیم و تربیت ( مقاله قسمت اول ) ↑

1. 1. محسن ایمانی مهر ( ۱۳۷۰( مجله تربیت دروه هفتن – پژوهشکده تعلیم و تربیت ( مقاله قسمت سوم ) ↑

1. 1. شهربانو فرنحار ( بهمن ۱۳۷۱) مجله تربیت دوره هشتم – پژوهشکده تعلیم و تربیت ( مقاله ) ↑

1. 1. زهره محمد آبادی فراهانی (۱۳۷۵) دانشگاه تربیت مدرس ( پایان نامه ) ↑

1. 1. Frustration test – picture ↑

1. 1. Rosenzweig picture Frustation Test in the children ↑

1. 1. picture frutration test ↑

1. 1. saul Rosenzweig ↑

1. 1. Van Roy ↑

1. 1. Center de lapsychologie applioue ↑

1. 1. Dangon , freson , pichot ↑

1. 1. The picture associatition Metbod for assessing reaction to frustration ↑

1. 1. picture frustration study ↑

1. 1. yung ↑

1. 1. Defense dumoj ↑

1. 1. Culpabilitie ↑

1. 1. Aggressivite ↑

1. 1. Tolorance a la Frusttation ↑

1. 1. Extragression ↑

1. 1. Intraession ↑

1. 1. Inagression ↑

1. 1. Super Ego ↑

1. 1. Prinelpe de ia yealite ↑

1. 1. Rational izition ↑

1. 1. Obstic- Defency ↑

1. 1. Sublimation ↑

1. 1. Conrevsion ↑

1. 1. Defense dumoi ↑

1. 1. Persisence de basoin ↑

1. 1. Extragressire ↑

1. 1. Substitition ↑

1. 1. Intrihressive ↑

1. 1. Inagressive ↑

1. 1. Refoulement ↑

1. 1. Extripedetif ↑

1. 1. Intropedetif ↑

1. 1. Impedetif ↑

1. 1. Extripunitif ↑

1. 1. Intropinitif ↑

1. 1. Auto pu nition ↑

1. 1. Masochistis ↑

1. 1. Impuintif ↑