کار انجام شده توسط کارکنان به جای اینکه به نیروی بازوی آن ها وابسته باشد به دانش آن ها متکی است، این بدین معنا است که خلق، تسهیم و استفاده از دانش یکی از مهم ترین فعالیت های هر فرد در هر سازمان است نیاز به چارچوب مدیریت دانش در بخش دولتی باعث شده است که بسیاری از محققان، مدل ها و چارچوب های مختلفی برای درک مفهوم و همچنین پیاده سازی مدیریت دانش ارائه دهند. اگرچه چارچوب های زیادی برای پیاده سازی مدیریت دانش در بخش خصوصی ارائه شده است، ولی بخش عمومی متفاوت بودن خود با بخش خصوصی را پذیرفته و از این جهت برخی مشخصه‌ های ویژه نیز دارد. چارچوب مدیریت دانش برای بخش دولتی دو تفاوت عمده با چارچوب های ارائه شده برای بخش خصوصی دارد. اولاً بخش دولتی به ذینفعان تعلق دارد، در حالی که بخش خصوصی متعلق و وابسته به شرکا و سهام‌داران است. رویکرد ذینفعان در بخش دولتی مستلزم وجود بخش های گوناگون و متعدد در فرایند است و از این رو، کار ‌در مورد آن با مشکلات بیشتری مواجه است. در بخش دولتی این ذینفعان می‌توانند شهروندان، حکومت های محلی و ایالتی، شرکت های خصوصی، کاربران و… باشند و زمانی که دولت اقدام به سیاست گذاری و تصمیم گیری و برنامه ریزی و ارائه خدمات می‌کند، مجبور به در نظر گرفتن منافع و نظرات و علایق تمامی ذینفعان است (البرزی، ۲۵:۱۳۸۴).

۲- ۱- ۳- ۲- اهمیت نیاز به جذب دانش برای بخش خصوصی:

در بخش خصوصی، شرکت ها در برابر سهام داران خود پاسخگو هستند، اما تنها چیزی که در این بخش اهمیت دارد این است که سرمایه گذاری انجام گرفته پربازده باشد. دومین وجه تمایز چارچوب های مدیریت دانش در بخش های خصوصی و دولتی در رقابت پذیری آن هاست. بخش خصوصی بر پایه رقابت بنا شده و اصولاً رقابت پذیر است. در حالی که بخش دولتی مبتنی بر فاکتورهایی مانند ارائه خدمات، تهیه اطلاعات، شناسایی دانش، تسهیم و استفاده از آن است. با توجه به همین فاکتور حیاتی یعنی رقابت پذیری، اساس کار شرکت های خصوصی بر هوشیاری جهت کسب مزیت رقابتی در محیط متغیر است و در این راه سعی می‌کنند تا همواره خود را با ابزارهای مدیریتی نوین، تکنیک ها و فلسفه های نوین منطبق سازند. اما در مقابل چنین روندی در بخش دولتی وجود ندارد و انگیزه چندانی برای ایجاد تغییر در نحوه ارائه خدمات وجود ندارد. هر چند انحصارات موجود در بخش دولتی تا حدی در مقابل جهانی شدن اطلاعات و افزایش تعداد کاربران و سرمایه با چالش مواجه شده است. با توجه به چنین امری بخش دولتی باید توجه بیشتری به شناسایی، تسهیم و بهره برداری از دانش کند. این دو دلیل عمده به شدت بر روی استراتژای پیاده سازی مدیریت دانش تاثیر می‌گذارند. لذا بر این نکته تأکید می شود که نیاز به توسعه یک چارچوب عمومی برای بخش دولتی به کمک فهم و استفاده از تجارب مدیریت دانش احساس می شود. عناصر مهم در چارچوب مدیریت دانش در بخش دولتی، افراد، فرایندها و فناوری می‌باشند که سه عنصر اصلی هر محیط سازمانی هستند. مدیریت دانش به منظور ایجاد روحیه تسهیم و استفاده از دانش، روی افراد و فرهنگ سازمانی تأکید می‌کند. همچنین به منظور پیدا کردن، ایجاد، اکتساب و تسهیم دانش، بر روی فرایندها یا روش ها متمرکز می شود و به منظور ذخیره سازی دانش و قابل استفاده کردن آن به هنگام کار گروهی (بدون اینکه افراد در واقع و به صورت فیزیکی کنار هم باشند) برروی فناوری متمرکز می شود. افراد مهم ترین بخش هستند زیرا مدیریت دانش با تمایل افراد به تسهیم و استفاده از دانش وابستگی مستقیم دارد. افراد، فرایندها و فناوری، همواره می‌توانند به عنوان یک عامل محرک و یا یک مانع برای حرکت دانش محسوب شوند. لذا می باید همواره موانع را شناسایی و برطرف کرد و به گسترش و ازدیاد عوامل محرک پرداخت (مهدی زاده و اصفهانی، ۲۱:۱۳۹۰).

۲- ۱- ۴- عوامل مؤثر بر ظرفیت جذب دانش

در تحقیقات انجام شده در طول دوره های مختلف، عناصر مورد استفاده برای تبیین ظرفیت جذب دانش به شکل واحد وجود ندارد. محققین برحسب دیدگاهی که ‌در مورد جذب دانش و به کارگیری آن در فرایند یادگیری سازمان داشته اند مؤلفه‌ های موردنظر خود را انتخاب نموده اند. واحدهای بررسی یادگیری در سازمان ها به سه بخش یادگیری فردی، گروهی و سازمانی تقسیم می‌شوند. الگوهای ذهنی زیادی انتقال یادگیری از افراد به گروه و از آن به سازمان را مطرح می‌کنند. انتقال یادگیری از افراد به سازمان، سامانه اعتقادی جدیدی را برای سازمان هایی که دانش و شایستگی های محوری جدید خلق می‌کنند، به همراه دارد که رفتار سازمان را تغییر می‌دهند. در ادبیات به شکل گسترده ‌به این موضوع اشاره شده است که یادگیری از سطح فردی آغاز می شود و در سطح گروهی شکل می‌گیرد (سان و اندرسون، ۲۰۱۰). برای تبیین ظرفیت جذب دانش به شکلی جامع از مدل های مختلفی استفاده شده است. اینکه چه فرایندهایی در هر یک از سطوح فردی، گروهی و سازمانی بر ظرفیت جذب دانش تاثیر دارند؟ برای پاسخ ‌به این سوال با مرور جامع ادبیات مرتبط، مؤلفه‌ های زیردر نظرگرفته شده است:

او افزود: مگر همه کشورهای پیشرفته دغدغه‌ی کنترل و نظارت مطبوعات خود را دارند؟ خیر! بیش‎ترین نقش سانسورچی را مدیران مسوول رسانه‌آموزش‌ها دارند. زمانی که نشریات و مطبوعات بتوانند مطالب را آزادانه بنویسند، شفاف‎سازی می‎شود و مشکلات دیگر رخ نمی‎دهد. و وقتی محدودیت باشد، نمی‎توانند شفاف‎سازی کنند. ‌بنابرین‏ با شناختی که از قانون دارم، از دولت می‎خواهم که از تصویب این لایحه صرف‎نظر کند.

احساس مسئولیت بیشتر، از طرف افراد صنف.

در ادامه احسان پوری پرسید آیا حرفه روزنامه‎نگاری نیاز دارد که نظام صنفی داشته باشد؟ آیا شرایط این اجازه را به ما می‎دهد یا خیر؟

کسری نوری در ادامه بیان کرد: در آن که اصل نظام صنفی برای حرفه روزنامه‎نگاری وجود داشته باشد بحثی وجود ندارد، به هر ترتیب چنین نظامی به سلامت این صنف نیز کمک می‎کند. اما بحث اصلی آن است که این نظام‎نامه‌آموزش‌ها محصول چه افرادی است؟ ابتدا باید وجود تشکل صنفی را به رسمیت بشناسیم و سپس اجازه دهیم اهالی رسانه آن را برگزار کنند.

او افزود: نظام‌های لیبرال این مسئولیت را بر عهده خود صنف می‎گذارند چراکه احساس مسئولیت از طریق افراد صنف بیشتر است.

نگاه دولت و افراد به مسایل تغییر کند.

صالح آبادی با اشاره به آن که نظام‎های صنفی به دولت‌آموزش‌ها مربوط هستند، ادامه داد: نظام‎های صنفی به نوعی به دولت‌آموزش‌ها مرتبط هستند. تجربه‌ من می‎گوید تا دولت و افراد نگاهشان به مسایل تغییر نکند نمی‎توانیم نظام صنفی برای رسانه‌آموزش‌ها ایجاد کنیم. هنگامی که از بودن یا نبودن چیزی در این نظام صحبت می‎کنیم یعنی آن که دایره‌ی انتخاب را محدود کردیم. برای مثال یکی از تغییرات در همین نمایشگاه اینترنتی بودن و حق انتخاب آزادانه‌ی آن است تا هر مطبوعاتی بر اساس انتخاب خود محل استقرار خود را انتخاب کند.

در ادامه کسری نوری در پاسخ به سوال احسان پوری مبنی بر آن که این نظام صنفی چگونه عضو می‌گیرد، پاسخ داد: به نظر من این بحث کهنه است. هر کسی از طریق یکی از صاحبان مطبوعاتی ارتزاق می‎کند اما ابهام جدی در این پیشنویس آنجاست که چرا جایگاه رسانه ملی مشخص نیست؟ از یک طرف آزادی بی‎حد و حصر به رسانه‌آموزش‌ها می‎دهیم و از طرف دیگر یک عده را کاملا محدود می‎کنیم.

اجازه دهیم نهادهای مطبوعاتی شکل بگیرد

سردبیر روزنامه شهروند در انتها بیان کرد: ما تنها صنفی هستیم که علیه یکدیگر کیفر خواست صادر می‎کنیم، این مورد اصلا درست نیست. اعضای صنف هنوز نتوانستند به یک تعریف مشترک برسند. ‌بنابرین‏ اجازه دهیم تا نهادهای مطبوعاتی شکل بگیرد و تجارب در این زمینه بیشتر شود، سپس ‌در مورد آن پیش‎نویس ارائه دهیم.

صالح آبادی توضیح داد: فرهنگ مکتوب زنجیره‎ای است که گستره‎ی آن وسیع است. اگر قرار است که قانون جامعی برای این صنف نوشته شود، باید تمامی زنجیره‎هایی که ‌به این صنف مربوط است را در بر گیرد و جایگاه آن ها را مشخص کند. مدیر مسوول هفته‎نامه‌ی ستاره صبح در انتها افزود: به نظر من در هیچ دوره‎ای مانند این دوره مطبوعات کم مخاطب نبوده‎اند، چرا که رسانه‎های مکتوب کم مخاطب شده‎اند. در اروپا با وجود فضای مجازی تیراژ مطبوعات کاهش پیدا نکرده است و مردم آن ها مطبوعات مکتوب را نیز همچنان می‎خوانند. تصور می‎کنم به جای ایجاد چنین پیش‎نویسی بهتر است تحقیقاتی درباره‌ کاهش خواندن نشریات مکتوب و فرهنگ آن انجام گیرد و در پایان از دولت می‎خواهم که چنین پیش‎نویسی را تصویب نکنند.

‌کاستی‌های جریان‌های ارتباطی

مفاهیمی نظیر آزادی اطلاعات،جریان آزاد و متوازن اطلاعات و دسترسی آزادانه به رسانه ها که در واقع در حیطه آزادی بیان و عقیده فرد می‌باشد در کشورهای جهان اعمال نمی شود حتی اگر مردم جهان اکنون از فرصت‌های بیشتری برای دریافت اطلاعات برخوردار باشند اما باز نمی توانند حق خود را دایر بر کسب اطلاعات و انتشار آن به اجرا بگذارند.حیطه موانع جریان آزاد اطلاعات حیطه ای وسیع و نامحدود است که اکثر رسانه ها مانند تلویزیون، رادیو، خبرگزاری و حقوق روزنامه نگاران را در بر می‌گیرد.

در واقع در جهان یک جریان یک طرفه وجود دارد که در سطح ملی اطلاعات از سطوح بالا به عموم مردم در پایین انتقال می‌یابد و در سطوح بین‌المللی از آنهایی که دارای پیشرفته ترین وسایل هستند به کسانی که صاحب کمترین وسیله هستند و از کشورهای بزرگتر به سوی کشورهای کوچکتر منتقل می شود.‌بنابرین‏ عامه مردم تنها به یک نوع جریان اطلاعات از رسانه ها متکی می‌شوند و جریان یک طرفه بالا به پایین پیام‌های ناشناخته ای را که چند نفری تهیه کرده و به آگاهی همه می رسانند به عنوان جریان عادی

می‌پذیرند.این در حالی است که جریان‌های افقی اطلاعات این امکان را به مردم می‌دهند تا آن گونه اطلاعاتی را به دست آورند که برای حل مشکلات و دنبال کردن منافع خاص خود با آن نیازمند هستند.

۲۵-۲- حقوق و مسئولیت‌های روزنامه نگار

برای اینکه افراد اجتماع نقش خود را به عنوان شهروندان مسئول ایفا کنند باید به حد کافی به حقایق دسترسی داشته باشند تا بر اساس آن به داوریهای معقول بپردازند.تا کنون گام‌های بلندی در امر گردآوری و پخش خبر در سراسر جهان برداشته شده است برای مثال مقادیر بیشتر خبری پخش می شود و این خبرها بیش از پیش دقیق، به جا و به موقع می‌باشد. ( کتاب یک جهان چندین صدا ، ویرایش شن مک براید ، ترجمه ایرج پاد،سروش ۱۳۷۵)

اکنون نه تنها نخبگام تحصیل کرده بلکه ‌گروه‌های بیشتری از مردم دسترسی افزون تر به اطلاعات دارند اما با این وجود بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که عموم مردم هنوز کاملا آگاه نیستند و در برخی موارد حتی دولت‌ها،ارگان‌های عمومی و خصوصی نیز ممکن است نیمه آگاه یا ناآگاه و حتی آگاهی نادرست داشته باشند که این کژیها و نارساییها هنوز در آفت جریان خبر می‌باشد که نمی توان آن را انکار کرد.

بحث هویت فرهنگی نیز از جمله مباحث مهم در حیطه مذکور است.هویت فرهنگی نه از راه خودداری از سهیم شدن در فرهنگ دیگران بلکه از طریق اشتیاق به سهیم شدن در آن غنی می شود.به دلیل اینکه ارتباط به اندازه تاثیری که بر فرهنگ دارد جزئی از آن به شمار می رود نظامهای ارتباطی اگر رسوم سنتی و نیز رسانه های جمعی را انسجام دهند می‌توانند به تقویت فرهنگ ملی و هویت فرهنگی مترقی کمک کنند.

روزنامه نگاران به خاطر ماهیت کارشان در جهت شکل دادن به اندیشه ها و عقاید در موضعی نیرومند قرار دارند.از نظر بسیاری از مردم روزنامه نگاری تنها یک حرفه نیست بلکه یک رسالت است.روزنامه نگاران خواستار حق کسب اطلاعات بدون مانع و پخش کامل و سریع آن هستند. سردبیران و مفسرین نیز خواستار حق بیان آزادانه عقاید می‌باشند. پیگیری فعال حقایق مربوط به مصالح عمومی،یکی از معیارهایی است که با آن استعدادهای حرفه ای یک روزنامه نگار را می سنجند.

نقش یک روزنامه نگار کنجکاو،وارسی اقدامات مصادر امور و نشان دادن هر گونه سوء استفاده از قدرت یا شایستگی است.امروزه در صحنه بین‌المللی در حیطه روزنامه نگاری موضوعات و مسائلی از جمله نظامنامه های اصول اخلاق حرفه ای،مقررات صنفی،شوراهای مطبوعاتی و رسانه ای،حقوق پاسخ و تصحیح مطرح و بیان شده است. ( کتاب یک جهان چندین صدا ، ویرایش شن مک براید ، ترجمه ایرج پاد،سروش ۱۳۷۵)

فصل سوم

با توجه به سابقه ی مدل موارد مطالعه و روش های اجرایی قابل استفاده ای برای مدل وجود دارد.

مدل به صورتی منظم با المان های همسویی برخورد کرده و دسته بندی قابل درکی از المان ها ایجاد می‌کند که قابلیت توضیح و تفهیم مدل را به اعضای سازمان بالا می‌برد.

مدل قابلیت گسترش داشته و روش هایی را برای ادامه فرایند بررسی و حفظ همسویی پیشنهاد می‌کند.

۲-۶- مروری بر مطالعات گذشته:

مطالعاتی که در رابطه با موضوع مورد تحقیق صورت گرفت، بیانگر آن ‌می‌باشد که در میان طرح­های پژوهشی و تحقیقات انجام شده مطالعات بسیاری در رابطه با همسویی فناوری اطلاعات ، استراتژی های سازمان و … و همچنین عوامل تاثیر گذار بر آن ها انجام شده است . اما مطالعات جامع کمی در رابطه با همسویی استراتژیک فناوری اطلاعات و سازمان با در نظر گرفتن تمامی ابعاد صورت پذیرفته است. این مطلب خود نشان­دهنده و مؤید تازه و بدیع بودن پژوهش فوق ‌می‌باشد. پژوهش­های کم انجام شده در قالب مقالات و گزارشات به نحوی به یکی از جنبه­ های موضوع مورد تحقیق و آن هم به طور غیر مستقیم پرداخته­اند. محقق نیز در انجام این تحقیق خود را ملزم به بهره­ گیری از آن ها می­داند.

۲-۶-۱- مطالعات داخلی:

افشین علیپور پیجانی و محسن اکبری در سال ۱۳۸۵ در مقاله ی خود به سنجش میزان همسویی استراتژی فناوری اطلاعات و استراتژی کسب و کار در یک سازمان با بهره گرفتن از مدل ارتقا یافته بلوغ همسویی لوفتمن پرداخته‌اند. بررسی میزان اهمیت عوامل همسویی در سازمان مورد نظر نشان می‌دهد که عوامل مشارکت ، عوامل مدیریت و سطح اعمال اختیار و عوامل ارتباطات به ترتیب بیشترین میزان اهمیت را در بین عوامل همسویی در سازمان را دارا می‌باشد. سنجش سطح همسویی در سازمان مورد بررسی نشان می‌دهد که آن سازمان در سطح دوم بلوغ همسویی استراتژیک یعنی« سطح تعهد » قرار دارد که نشان دهنده ی حضور سازمان در ابتدای فرایند همسویی می‌باشد. این سطح بلوغ همسویی بیانگر این است که نقش و جایگاه استراتژیک فناوری اطلاعات در سازمان نهادینه نشده ، ولی شناخت فرصت های بالقوه برای همسویی آغاز شده است. در نهایت راهبرد های بلند مدت و کوتاه مدت برای بهبود همسویی در سازمان ارائه شده است.

محمد رضا تقوا و پیمان حاجی زاده در سال ۱۳۸۹ در پژوهش خود بیان کردند که یکی از مهم ترین مدل‌های مطرح در بحث همسویی راهبرد فناوری اطلاعات و راهبر کسب و کار ،مدل “لوفتمن” می‌باشد که عوامل همسویی شناسایی شده در ان ، اساس این تحقیق را تشکیل می‌دهند.

این مدل دارای پنج سطح ، و هر سطح شامل شش عامل است. به منظور شناسایی میزان اهمیت هریک از عوامل همسویی ، پرسشنامه هایی طراحی گردید . نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که شرکت سایپا یدک در سطح سوم همسویی مدل لوفتمن قرار دارد که بیانگر مرحله ی تمرکز کامل است. در نهایت ، راهکارهایی برای ارتقا به سطح چهارم همسویی ارائه شده است.

سید محمد اعرابی و حسین حقیقت ثابت در سال ۱۳۸۷در مقاله ی خود پس از ذکر ناکامی های سازمان‌ها در به کارگیری مؤثر فناوری اطلاعات و بیان اهمیت و ضرورت هماهنگی و همسویی میان استراتژی سازمان و استراتژی فناوری اطلاعات، به عنوان یکی از موثرترین راهکارهای حل این مسئله؛ به تبیین الگوی عقلانی برای ارزیابی هماهنگی و همسویی میان این دو پرداخته می شود. در ادامه بر اساس الگوی هماهنگی عقلانی، الگویی با هدف ایجاد و ارزیابی هماهنگی و همسویی میان استراتژی سازمان و یا استراتژی کسب و کار با استراتژی فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی ، مفهوم سازی شده است.

۲-۶-۲-مطالعات خارجی:

سعید جرفی و حسن جرفی در سال ۲۰۱۱در مقاله خود سعی در فهمیدن نقش انعطاف پذیری IT ، قابلیتIT و اثر ارتباطات برای بهبود همسویی استراتژیک در بانک کشاورزی ایران را دارد. اطلاعات این مطالعه از طریق پرسشنامه جمع‌ آوری شده (N=82)

شرکت کنندگان مدیران بانک کشاورزی ایران بوده اند. نتایج نشان داد که انعطاف پذیری IT ، قابلیتIT و تاثیر ارتباطات ، اثر مثبت بر روی همسویی استراتژیک و برنامه ریزی سیستم های اطلاعات استراتژیک (SISP)دارد.

دونگ ، لیو و این^[۴۵] در سال ۲۰۰۸ ‌بر اساس یک مطالعه ی تجربی در مقاله خود خلاصه همسویی استراتژیک و تاثیر آن بر عملکرد کسب و کار را بیان می‌کنند. این مقاله همچنین استراتژی کسب و کار ، استراتژی سیستم اطلاعاتی و همسویی استراتژیک سیستم اطلاعاتی را اندازه می‌گیرد و یک مدل مفهومی برای توصیف ارتباط بین این فاکتورها می‌سازد. تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌ آوری شده نشان می‌دهد که همسویی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی می‌تواند یک پیش‌بینی بهتر را نسبت به عملکرد استراتژی کسب و کار یا استراتژی سیستم‌های اطلاعاتی داشته باشد.

لیدا چن^[۴۶] در سال ۲۰۱۰در مقاله خود با بهره گرفتن از داده های جمع‌ آوری شده از ۱۳۰کسب و کار و مدیران اجرایی فناوری اطلاعات از۲۲شرکت در چین به بررسی سوالات متعدد در زمینه ی همسویی فناوری اطلاعات و کسب و کار پرداخته است. در این پژوهش ارتباط بین ابعاد بلوغ همسویی و همسویی استراتژیک سیستم اطلاعاتی مورد بررسی بود. نهایتاً بلوغ همسویی شرکت ها در چین برای ارائه یک تصویر کلی از همسویی فناوری اطلاعات و کسب و کار بین ۱۱شرکت چینی داخلی و ۱۱شرکت چند ملیتی در چین مورد ارزیابی قرار گرفت که شیوه های مختلف فناوری اطلاعات در هر۲نوع شرکت را ارائه کرد.

اسمادی سمان و جوهانا سلیم^[۴۷] در سال ۲۰۱۳ مقاله ای را تحت عنوان بررسی ابعاد همسویی مؤثر بر عملکرد سازمانی را ارائه کردند که هدف این تحقیق کمک به شکل گیری یک مدل نظری مؤثر بر ابعاد همسویی که تاثیر بر عملکرد سازمانی دارد می‌باشد ، این مدل برای فراهم کردن شواهد تجربی که اهمیت طبقه بندی عوامل و ابعاد را در دستیابی به همسویی فناوری اطلاعات و کسب و کار و تاثیر آن بر روی عملکرد دانشگاه ها تأیید می‌کند مهم است.

جوردی ویلاسکا و همکاران در تحقیقی که در سال ۲۰۰۷ تحت عنوان استفاده ازهمسویی فناوری اطلاعات و ارتباطات، به عنوان مؤلفه‌­ای برای موفقیت نوآوری که در کشور اسپانیا و روی ۲۰۳۸ نفر از کارکنان انجام شد نشان دادند که رابطه مثبتی بین استفاده از همسویی فناوری اطلاعات و ارتباطات و بهبود فرآیندهای مرتبط با نوآوری در سازمان برقرار است.

مارتین و میلوی در پژوهش خود در سال ۲۰۰۷ با عنوان افزایش بهره ­وری شرکت­های کوچک و متوسط از طریق استفاده­ بیشتر از فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر این فناوری بر شرکت­های کوچک و متوسط را از جنبه­ های مختلف مورد بررسی قرار دادند. از نظر ایشان، انعطاف­پذیری به عنوان یک منبع مهم رقابت­پذیری در شرکت­های کوچک و متوسط در مقایسه با سازمان­ های بزرگ به شمار می­رود و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات می ­تواند به طرز چشمگیری باعث افزایش انعطاف­پذیری در این شرکت­ها شود.

۲-۷- جمع بندی

۶-باورهای غیرمنطقی کنترل هیجانات: این باور که ما را برای ناراحتی و هیجانات خود هیچ کنترلی نداریم. چرا که این ناراحتی ها از جانب دیگران به وجود می‌آید و اگر دیگران تغییر کنند تمام امور اصلاح شود. هنگامی که فرد در ارتباط با دیگران برداشت منفی می‌کند و ناراحت می شود دچار هیجان و تظاهرات جسمانی مثل قرمزشدن، ضربان قلب، فشار خون و غیره می شود در حالی که فرد سبب این عامل را دیگران می‌داند در واقع مشکل از ناحیه شناختی و تفکر فرد می‌باشد(همان منبع).

۷-باور غیرمنطقی فرار از مشکلات: این باور که اجتناب کردن از مشکلات و شانه خالی کردن از مسؤلیت خیلی آسانتر از روبرو شدن با مشکلات است. این باور می‌تواند آزار دهنده باشد، زیرا طفره رفتن از کارهای ناخوشایندی که فرد با آن سر و کار دارد باعث می شود که این کارها اثر پایدارتری در ضمیر ناخودآگاه فرد به وجود آورد و هنگامی که فرد سرانجام با آن روبرو شد مشکل تر می شود(همان منبع).

۸-باور غیر منطقی اتکاء به دیگران: این باور که ما باید فردی قوی تر از خودمان داشته باشیم تا به او تکیه کنیم. این باور باعث می شود که همیشه به دیگران نیازمند و محتاج باشد و از خود خلاقیت و ابتکار نداشته باشد و در غیر این صورت اگر فرد تنها بماند عاجز و درمانده شود و دچار اضطراب شود(ساعتچی،۱۳۷۴).

۹- باور غیرمنطقی درمانده شدن از تغییر خود: این باور که چون ما زاییده گذشته خود هستیم کمتر می توان به اثرات آن فائق شد. این باور باعث ناامیدی و عدم تلاض و کوشش برای رسیدن به هدف می شود و اینکه فرد یک بهانه و عذر در مقابل مشکلات پیش آمده دارد چرا که روی هیچ دستی در آن نداشته است(همان منبع).

۱۰-باور غیرمنطقی کمال طلبی: این باور که هر مشکل یک راه حل دارد و اگر به آن راه حل نرسیم ناراحت و ناراضی شویم. اعتقاد به کمال در واقع خلاف واقعیت است چرا که ما در دنیائی پر از شانس زندگی می‌کنیم و چیزی بنام حقیقت محض وجود ندارد (ساعتچی،۱۳۷۴ ).

۲-۱۶- نظریه منطقی-هیجانی الیس

آلبرت الیس از معروف‌ترین درمانگران شناختی است که نخست پیرو روش روان کاوی بود.وی روش خود را با عنوان درمان منطقی-هیجانی(RET) در سال های دهه ۱۹۵۰ ابداع کرد.چون RET به مراحل سه گانه شکل گیری پاسخ های غیر منطقی اشاره دارد.الیس آن را مدل A-B-C نامید(A) یک رویداد فعال ساز است مثل کسب نمره مردودی یا مورد سرزنش واقع شدن از سوی رئیس،(B) نظم اعتقادی فرد است که شخص به واسطه آن،رویداد فعال ساز را تفسیر می‌کند و © پیامد هیجانی است که شخص تجربه می‌کند.الیس معتقد است تا زمانی که به تفسیرهای خود از رویدادها فکر نکنیم،به طور خودکار از مرحله A(رویدادهای فعال ساز) به مرحله C(پیامدهای هیجانی) می رویم،ما عموما ‌به این نکته که مرحله B(نظام اعتقادی) عامل ایجاد هیجان است،توجه نمیکنیم.طبق مدل A-B-C الیس،آدم دارای یک سایق برای کسب موفقیت،عشق و امنیت است.هرگاه مانعی بر سر راه تحقق این هدف ها قرار گیرد(رویدادهای فعال ساز)، یکی از دو اعتقاد زیر در فرد پدید می‌آید:

۱-عقاید و باورهای منطقی،مثل “من دوست ندارم مورد اتنقاد قرار بگیرم و یا مردود شوم، ولی به هر حال دنیا به آخر نرسیده است” یا “من راه های دیگری هم برای رسیدن به اهدافم سراغ دارم”.

۲-عقاید و باورهای غیر منطقی،مثل”من نمی توانم هیچ گونه شکست یا انتقادی را تحمل کنم”

یا “همیشه باید کارهایم را به طور کامل انجام دهم.الیس معتقد است که باورهای غیر منطقی علاوه بر دامن زدن به هیجان های منفی،رفتارهای روان رنجوری را نیز به وجود می آورند. برخی از مردم به دلیل ناکامی در اهداف دست نیافتنی خود و ناتوانی در سازگاری با محرومیت ها و ناکامی های طبیعی زندگی،احساس اضطراب،خشم،وافسردگی می‌کنند.

این احساس های منفی،موجب تداوم باورهای نادرست و غیر منطقی می‌گردند(قسمت B در این مدل)،برای مثال، تمایل غیر منطقی به کمال گرایی موجب افسردگی می‌گردد. آرون بک^[۳۳]، مانند الیس بر این باور است که باور غیر منطقی و خودگویی های مخرب، سرچشمه همه مشکلات روان شناختی است.اما بر خلاف الیس و روان کاوانی که بیماران را تشویق به بیان افکار و احساس هایشان می‌کنند تا نسبت به ریشه‌های رفتاری غیر انطباقی خویش به بینش برسند. به عقیده بک و سایر درمانگران شناختی-رفتاری،نیازی نیست که مراجع فرایندهای زیر بنایی ایجاد کننده باور غیر منطقی و خود گویی منفی را درک کند. وی رویکرد فعال تری نسبت به درمانجویان خویش در پیش می‌گیرد و سعی می‌کند به طور مستقیم با رفتارهایی که با شناخت های مخرب ارتباط دارند روبه رو شود و در آن ها تغییر ایجاد کند(هافمن،۱۳۸۱).

درمان منطقی-هیجانی (RET) یکی از عمومی ترین اشکال روان درمانی و مشاوره اشخاص می‌باشد.الگوی درمان منطقی-هیجانی متعددی از روان شناسی حرفه ای شامل:درمان اختلالات هیجانی بزرگسالان و بچه ها،زوج درمانی،سوء مصرف مواد،افسردگی،کاهش غیبت از کار کارکنان،کاهش استرس های معلمان و هم چنین در روان شناسی مشاوره،خانواده درمانی و حوزه های دیگر کاربرد دارد(ریموند دی گیوسپ و دیگران^[۳۴]،۱۹۹۰). در نهایت می توان گفت که درمان منطقی-هیجانی،درمانی است که برای تسکین آشفتگی های هیجانی طراحی شده است و تأکید در درمان منطقی-هیجانی(RET) روی متغیرهای شناختی،هیجانی،رفتاری یا سودمندی درمان استوار است(ریموند دی گیوسپ و دیگران،۱۹۹۰).

۲-۱۷- فرایند درمان

فرایند درمان منطقی-هیجانی شامل سه مرحله شناختی،عاطفی و رفتاری می‌باشد:

۱)درمان شناختی

در بعد شناختی، درمانگر مراجع را متوجه غیر منطقی بودنش می‌کند و به او نشان می‌دهد که چگونه و چرا به آن حالت در آمده است و نیز رابطه بین عقاید غیر عقلانی را با اختلالات عاطفی و ناراحتی های او نشان می‌دهد.هم چنین درمانگر به مراجع می آموزد که به اجبارها و الزام ها و وظیفه هایی که بدان معتقد است پی ببرد و بیشتر به شناسایی و پذیرش واقعیت بپردازد،بداند که چگونه از شیوه تجربی منطقی علم، که همان شیوه علمی است برای حل مشکلاتش استفاده کند(شفیع آبادی و ناصری،۱۳۷۸). هرچند هسته اصلی فن شناختی همان مباحثه کردن با مددجو در رابطه با اعتقادهای غیر منطقی وی می‌باشد،اما در درمان منطقی-هیجانی از شیوه های کلامی بیشتر استفاده می شود تا بدین وسیله بر کیفیت و اثر بخشی مباحثه افزوده گردد.بعضی از این شیوه ها عبارتند از :تفسیر دفاع ها،ارائه انتخاب ها واعمال دیگر،قیاس ها ‌و تمثیل ها، فراباز شناسی،ممیزه های درمانی،تبدیل به پوچی،تضاد با ارزش های مورد پذیرش،مباحثه های عمل گرایانه،قصد تناقضی،شوخ طبعی،دقت معنایی(ساعتچی،۱۳۷۴).

۲)درمان هیجانی

در بعد هیجانی، درمان گر به عناوین مختلف، مراجع را تشویق و وادار می‌کند تا عواطف خود را به طور عینی احساس کند و دست به تغییر ارزش های خود بزند.در این جا به مراجع نشان داده می شود که عواطفش به وسیله خود او از راه زمزمه کردن عقاید نامطلوب با خود،که مسبب اصلی ناراحتی و نگرانی او هستند به وجود آمده است(شفیع آبادی و ناصری،۱۳۷۸). انواع فنون هیجانی عبارتند از:تصویر سازی ذهنی منفی،تغییرمنش،تصورکردنآینده،کابوس میان فردی،برچسب زنی،نقش گذاری،زبان پر از هیجان(ساعتچی،۱۳۷۴).

۳)درمان رفتاری